Bí ẩn `bệnh nhân số 0`, người đầu tiên nhiễm Covid-19 và khiến cả thế giới chao đảo

Giữa lúc Covid-19 đang hoành hành ở rất nhiều quốc gia, khu vực trên thế giới, giới khoa học vẫn đang đi tìm “bệnh nhân số 0”. Đây là thuật ngữ để chỉ người đầu tiên nhiễm bệnh do virus hoặc vi khuẩn trong một ổ dịch.

Thực tế, những tiến bộ trong phân tích di truyền hiện nay có thể tìm lại nguồn gốc virus qua những người đã nhiễm bệnh. Kết hợp với nghiên cứu dịch tễ học, các nhà khoa học có thể xác định chính xác những cá nhân có thể là người đầu tiên truyền bệnh, rồi từ đó khiến dịch bùng phát.

Giới y học vẫn đang đau đầu tìm ra thuốc chữa hoặc vắc xin ngăn chặn Covid-19

Thật khó để biết đâu là bệnh nhân đầu tiên nhiễm bệnh. Theo báo cáo, chính quyền Trung Quốc lần đầu thông báo về trường hợp nhiễm virus Corona là vào ngày 31/12/2019. Nhiều trường hợp bị nhiễm giống với viêm phổi cũng xuất hiện sau đó. Ban đầu xác định nguyên nhân xuất phát là từ một chợ hải sản và động vật ở Vũ Hán, thuộc tỉnh Hồ Bắc.

Thế nhưng, theo kết luận của các nhà nghiên cứu Trung Quốc thì người đầu tiên được chẩn đoán nhiễm Covid-19 là từ 1/12/2019, sớm hơn nhiều so với công bố của Chính quyền. Đáng nói, người này lại không hề liên quan đến chợ bán buôn hải sản Hoa Nam.

Wu Wenjuan, bác sĩ cao cấp ở Bệnh viện Kim Ngân Đàm (Vũ Hán) chia sẻ rằng đó là một người đàn ông lớn tuổi mắc bệnh Alzheimer. Ông ấy sống cách chợ hải sản bốn hoặc năm trạm xe buýt và cơ bản không ra khỏi nhà vì bị bệnh. Không chỉ thế, ba người xuất hiện triệu chứng nhiễm Covid-19 sau đó cũng không có tiếp xúc với chợ Hoa Nam.

Người dân Vũ Hán bịt khẩu trang kín mít khi đi siêu thị mua đồ

Dẫu vậy, WHO vẫn cho rằng dịch bệnh bắt đầu ở chợ và được lan truyền từ động vật sang vật chủ trước khi lây từ người sang người. Bởi lẽ, 27/41 bệnh nhân nhập viện giai đoạn đầu đã tiếp xúc với chợ Hoa Nam. Câu hỏi đặt ra là liệu một người có thực sự kích hoạt được một ổ dịch lớn hay không?

Câu trả lời là hoàn toàn có thể. Năm 2014-2016, dịch Ebola hoành hành khắp Tây Phi, khiến hơn 11 nghìn người tử vong, 28 nghìn người lây nhiễm. Thực tế, Ebola được lây lan chỉ từ một cậu bé 2 tuổi người Guinea. Giới khoa học cho rằng có thể cậu bé bị nhiễm bệnh khi chơi trong thân cây rỗng có đàn dơi.

Ngoài ra, còn có một “bệnh nhân số 0” nổi tiếng khác là Mary Mallon. Người phụ nữ này gây nên dịch sốt thương hàn ở New York từ năm 1906 trong quá trìnhd di giúp việc cho các gia đình giàu có. Bất cứ gia đình nào Mary Mallon làm việc thì các thành viên đều bị sốt thương hàn. Mặc dù vậy, cô vẫn rất khỏe mạnh, không hề có triệu chứng. Các bác sĩ gọi Mary Mallon là người mang mầm bệnh khỏe mạnh.

Gaetan Dugas - "bệnh nhân số 0" bị ghẻ lạnh nhất thế giới

“Bệnh nhân số 0” là cụm từ mang ý nghĩa kỳ thị. Nhiều chuyên gia y tế cho rằng không cần thiết phải xác định “bệnh nhân số 0”. Bởi lẽ, nó chỉ khiến người bệnh trở thành nạn nhân của những cuộc công kích. Tiêu biểu có thể kể đến người đàn ông được xác định nhầm thành “bệnh nhân số 0” của dịch HIV/AIDS. Đó là Gaetan Dugas, một tiếp viên hàng không đồng tính của Canada. Ông bị dè bỉu, ghê sợ và đổ lỗi là nguyên nhân lây lan HIV sang Mỹ. Mãi đến hơn 3 thập kỷ sau, các nhà khoa học mới phát hiện rằng Dugas vô tội. Bởi nghiên cứu năm 2016 cho thấy, virus được lây từ vùng Caribbean sang Mỹ vào những năm đầu thập niên 70.