Phản ứng đầu tiên của ông Tập Cận Bình sau lời mời chưa từng có tiền lệ từ ông Donald Trump
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã mời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tham dự lễ nhậm chức của mình vào tháng 1/2025. Phản ứng của phía Trung Quốc như thế nào?
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuần này đã phát đi tín hiệu rõ ràng về thiện chí hợp tác với Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump nhằm giải quyết căng thẳng thương mại đang gia tăng giữa hai cường quốc. Động thái này diễn ra trong bối cảnh nguy cơ một cuộc chiến thương mại toàn diện ngày càng hiện hữu.
Trong bức thư gửi Hội đồng Doanh nghiệp Hoa Kỳ - Trung Quốc ngày 12/12, ông Tập nhấn mạnh rằng hai nước nên "ưu tiên đối thoại thay vì đối đầu, hợp tác cùng có lợi thay vì theo đuổi trò chơi tổng bằng không". Ông cũng cam kết sẽ tiếp tục mở cửa thị trường Trung Quốc, tạo cơ hội lớn hơn cho các doanh nghiệp nước ngoài, bao gồm cả các công ty Hoa Kỳ.
Những phát biểu này phù hợp với thông điệp trước đó của ông Tập trong cuộc họp với lãnh đạo các tổ chức kinh tế quốc tế lớn vào ngày 10/12. Tại sự kiện này, ông Tập khẳng định: "Không bên nào giành chiến thắng trong các cuộc chiến thuế quan, chiến tranh thương mại hay chiến tranh công nghệ". Đồng thời, ông kêu gọi duy trì đối thoại và quản lý khác biệt một cách khôn ngoan để tránh leo thang căng thẳng, hướng tới một mối quan hệ ổn định và cùng có lợi.
Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung: Một cuộc chiến mới đang hình thành
Shen Meng, Giám đốc ngân hàng đầu tư Chanson & Co. có trụ sở tại Bắc Kinh, cho rằng chính sách "Nước Mỹ trên hết" của Tổng thống đắc cử Donald Trump đang đặt ra "mối đe dọa lớn" đối với các nhà hoạch định chính sách tại Trung Quốc. Trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đang phải vật lộn để phục hồi sau những thách thức nghiêm trọng, các động thái cứng rắn từ phía Washington đang tạo ra áp lực lớn lên Bắc Kinh.
Ông Trump, người sẽ chính thức nhậm chức vào tháng 1, đã cam kết áp thuế 10% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ. Đáng chú ý, trong chiến dịch tranh cử, ông từng tuyên bố sẵn sàng áp mức thuế vượt 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc nếu cần thiết. Những cam kết này không chỉ làm gia tăng nguy cơ một cuộc chiến thương mại toàn diện mà còn khiến các doanh nghiệp và nhà đầu tư toàn cầu lo ngại về sự bất ổn trong quan hệ thương mại song phương.
Trong khi đó, căng thẳng thương mại tiếp tục leo thang dưới thời Tổng thống Joe Biden. Tháng này, chính quyền của ông Biden đã công bố các biện pháp nghiêm ngặt nhằm hạn chế xuất khẩu chip nhớ tiên tiến và thiết bị sản xuất chip từ Mỹ sang Trung Quốc, với lý do đảm bảo an ninh quốc gia và duy trì lợi thế công nghệ của Mỹ. Đáp trả, Bắc Kinh tuyên bố cấm xuất khẩu một số vật liệu hiếm quan trọng, vốn là thành phần không thể thiếu trong sản xuất chất bán dẫn và các ứng dụng quân sự.
Những biện pháp trả đũa không chỉ dừng lại ở lĩnh vực nguyên liệu mà còn mở rộng sang các công ty công nghệ lớn. Các cơ quan quản lý thị trường Trung Quốc đã thông báo mở cuộc điều tra chống độc quyền nhắm vào Nvidia, một trong những nhà sản xuất chip hàng đầu của Mỹ. Nvidia hiện đã bị cấm xuất khẩu các chip tiên tiến nhất sang Trung Quốc, song công ty vẫn phụ thuộc vào thị trường này, với doanh số từ các sản phẩm chip cũ hơn chiếm tới 15% tổng doanh thu trong quý 10.
Những động thái này từ cả hai phía cho thấy căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc không chỉ dừng lại ở lĩnh vực thuế quan mà đang lan rộng sang các lĩnh vực chiến lược như công nghệ cao. Trong bối cảnh các biện pháp trả đũa liên tục gia tăng, nguy cơ một cuộc chiến thương mại mới, sâu rộng hơn và phức tạp hơn, đang trở thành một hiện thực khó tránh khỏi.
Khả năng đàm phán vẫn mở rộng
Mặc dù căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang gia tăng, nhiều chuyên gia nhận định rằng cả hai bên có khả năng tìm kiếm thỏa thuận thông qua đàm phán hơn là tiếp tục leo thang bằng các biện pháp thuế quan nghiêm ngặt.
Sam Radwan, Chủ tịch Enhance International, bày tỏ quan điểm rằng mặc dù có thể một số mức thuế mới sẽ được áp dụng, chúng sẽ được "phối hợp chặt chẽ" để tránh gây ra những tác động tiêu cực lớn. Ông nhấn mạnh rằng các biện pháp này khó có khả năng mang tính "đột ngột, quy mô lớn hoặc gây gián đoạn đáng kể".
Trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đang gặp nhiều khó khăn, xuất khẩu nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi. Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc đã đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ trước khi các mức thuế mới có hiệu lực. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng nếu các biện pháp thuế quan nghiêm ngặt hơn được thực hiện, đà tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc có thể sẽ chậm lại, làm trầm trọng thêm những thách thức kinh tế mà nước này đang đối mặt.
Về phía Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình tỏ ra lạc quan về triển vọng kinh tế. Ông khẳng định rằng Trung Quốc hoàn toàn có thể đạt được các mục tiêu tăng trưởng đề ra trong năm nay và nhấn mạnh vai trò của Trung Quốc như là “động lực lớn nhất thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu”. Phát biểu này được xem như một lời khẳng định mạnh mẽ về khả năng Trung Quốc tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong kinh tế thế giới, ngay cả khi đối mặt với áp lực từ bên ngoài.
Nhìn chung, mặc dù căng thẳng đang ở mức cao, xu hướng tìm kiếm giải pháp thông qua đàm phán và đối thoại vẫn được xem là lối đi khả thi, giúp cả hai bên tránh được những tổn thất sâu rộng và duy trì ổn định kinh tế.
