Nhà thơ nổi tiếng 26 tuổi đã làm Bộ trưởng, là người ký Nghị định thành lập Học viện An ninh nhân dân

Ở Việt Nam có không ít nhà thơ, nhà văn vừa hoạt động nghệ thuật vừa hoạt động cách mạng. Nhưng có lẽ Cù Huy Cận (1919 - 2005) là người đặc biệt nổi bật. Bởi lẽ năm 26 tuổi ông đã giữ chức Bộ trưởng. Nhà thơ Huy Cận là người sinh ra ở Ân Phú, Hà Tĩnh. Ông là nhà thơ nổi tiếng trong nền văn học Việt Nam, có nhiều sáng tác gây chú ý như Lửa thiêng (1939); Vũ trụ ca (1942);  Trời mỗi ngày lại sáng (1958); Đất nở hoa (1960); Hai bàn tay em (1967)…

Khi còn nhỏ, Huy Cận học ở quê, sau này vào Huế học trung học, đậu tú tài Pháp rồi lại ra Hà Nội học Cao đẳng Canh nông. Đến tháng 7/1945, Huy Cận bắt đầu tham dự Quốc dân Đại hội ở Tân Trào. Ông được bầu vào Ủy ban Dân tộc giải phóng toàn quốc.

Sự nghiệp nghệ thuật lẫn con đường chính trị của Huy Cận đều rất đáng chú ý. Ông từng nắm giữ nhiều vị trí quan trọng. Trong đó, đáng chú ý nhất là làm Bộ trưởng Bộ Canh nông (nay là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) khi chỉ mới 26 tuổi. Về sau, Cù Huy Cận còn làm Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Giáo dục…

Năm 1984 trở đi, ông giữ chức Chủ tịch Ủy ban Trung ương Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam. Đến năm 2001, Huy Cận được bầu làm Viện sĩ Viện Hàn lâm Thơ Thế giới. Ngoài ra ông còn từng được trao tặng giải thưởng Hồ Chi Minh về văn học nghệ thuật vào năm 1996.

Năm 1946, chính Cù Huy Cận khi đó là Thứ trưởng Bộ Nội vụ đã ký Nghị định thành lập Học viện An ninh nhân dân. Ngày 25/6/1946, Học viện An ninh nhân dân chính thức được thành lập, đây cũng là ngày truyền thống của đơn vị này.

Có thể nhiều người chưa biết, Huy Cận chính là em rể của nhà thơ Xuân Diệu. Sinh thời ông có 2 người vợ. Vợ đầu là bà Ngô Xuân Như, em gái của nhà thơ Xuân Diệu. Không chỉ là em rể - anh vợ, cặp đôi Huy Cận – Xuân Diệu còn vô cùng thân thiết ngoài đời thực. Họ là đôi bạn tri kỷ, thậm chí Xuân Diệu còn sống cùng gia đình Huy Cận ở ngôi nhà tại 24 Cột Cờ (Điện Biên Phủ), Hà Nội đến tận cuối đời.

Nhờ những đóng góp to lớn của mình, Huy Cận được nhiều người yêu mến, kính trọng. Tên của ông được đặt cho nhiều con đường ở các địa phương như Đồng Hới, Quảng Bình, Hà Tĩnh. Đặc biệt, tại huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh quê hương Huy Cận còn có trường THPT Cù Huy Cận.