Bệnh viện lâu đời nhất Việt Nam: Bên trong có cả trại giam, từng phải phong tỏa suốt nửa tháng

Nhắc đến những bệnh viện nổi tiếng ở Việt Nam, nhiều người sẽ nghĩ đến Bạch Mai, Chợ Rẫy, Từ Dũ… Nhưng danh hiệu “Bệnh viện lâu đời nhất Việt Nam” thì thuộc về cái tên khác: Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM. Nơi đây giành được danh hiệu lâu đời nhất vào tháng 11/2022, tại lễ kỷ niệm 160 năm thành lập, do Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VIETKINGS, đơn vị trực thuộc Trung ương Hội Kỷ lục gia Việt Nam công nhận.

Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM được xây dựng vào năm 1860. Người Pháp khi đó đã chiếm khu đất rộng hơn 5 hecta ở 1 ngôi làng giữa khu vực Sài Gòn – Chợ Lớn để xây nó. Ngày 13/2/1861, bệnh viện bắt đầu đi vào hoạt động. Đến 10/2/1862, chính quyền dân sự tiếp quản. Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM sau đó tiếp nhận điều trị cho người mắc bệnh hoa liễu và tù nhân bị bệnh.

Có thể nhiều người không biết, trước đây Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM và Bệnh viện Tâm thần TP.HCM (cơ sở 1 trên đường Võ Văn Kiệt, quận 5) đều thuộc Bệnh viện Chợ Quán cũ. Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM là bệnh viện có nhiều cái “nhất” của Việt Nam.

Ngoài lâu đời nhất, nó còn là bệnh viện duy nhất có một trại giam bên trong khuôn viên. Nơi đây, nhiều chiến sĩ của ta như Hà Huy Tập, Nguyễn Văn Trỗi, Trần Bạch Đằng, Trần Não… từng bị giam giữ. Năm 1931, đồng chí Trần Phú (Tổng bí thư đầu tiên của ĐCS Đông Dương, nay là ĐCS Việt Nam) từng có thời gian chữa bệnh. Trước đó, ông bị giặc Pháp bắt trong quá trình hoạt động, chịu tra tấn dã man và lâm trọng bệnh.

Hiện tại, khu trại giam trong Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. UBND TP.HCM đang gấp rút trùng tu khu trại giam để mở lại nó vào dịp kỷ niệm ngày sinh đồng chí Trần Phú vào năm 2024.

Trong quá trình hoạt động, từ 1862 – 1875, Bệnh viện Chợ Quán (tên gọi cũ của Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM) chuyên điều trị người bị bệnh hoa liễu, tù nhân bị bệnh. Nhưng từ 1908, nơi đây là bệnh viện chuyên khoa truyền nhiễm, phong và tâm thần.

Đến năm 1972, bệnh viện này đổi tên thành Trung tâm y khoa Hàn – Việt, chuyên điều trị bệnh truyền nhiễm, tâm thần, nội, ngoại, nhi… Sau ngày đất nước thống nhất, bệnh viện lấy lại tên Chợ Quán. Nơi này đảm nhận nhiệm vụ chuyên khoa về truyền nhiễm, điều trị phòng, chống dịch cũng như huấn luyện chuyên khoa cho TP.HCM cùng các tỉnh phía Nam.

Cho đến nay, Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM vẫn là nơi điều trị truyền nhiễm nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Trong cuộc chiến chống Covid-19, nơi đây là “thành trì” điều trị cuối cùng của TP.HCM và các tỉnh phía Nam. Hiện tại bệnh viện này là nơi duy nhất ở TP.HCM tiếp nhận cách ly, điều trị bệnh nhân bị đậu mùa khỉ.

Trong cuộc chiến với Covid-10, Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM ghi dấu ấn khi là nơi chữa trị thành công ca bệnh 91 là phi công người Scotlen. Đến tháng 4/2021, Covid-19 bùng lên mạnh mẽ, bệnh viện này chuyển đổi công năng thành nơi chuyên điều trị Covid-19 nặng, nguy kịch.

Một sự kiện nổi tiếng hẳn nhiều người còn nhớ, 11/6/2021, hàng chục nhân viên của Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM mắc Covid-19 từ nguồn lây bên ngoài. Nơi đây trở thành một “ổ dịch”, đành phải thực hiện phong tỏa. Tất cả các nhân viên, lãnh đạo bệnh viên phải cách ly tại chỗ, không về nhà. Đến ngày 25/6/2021, thời gian cách ly y tế với Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM kết thúc, mọi thứ mới dần trở lại bình thường.