Việt Nam sở hữu loài quý hiếm trong Sách đỏ thế giới: Từng bị tận diệt, mua bán có thể phải ngồi tù

Ở khu vực Lào Cai, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc, Nghệ An, Đà Nẵng… có một loài rùa rất đặc biệt. Nó được gọi là rùa đất Spengleri hay rùa vàng Tam Đảo, rùa lá Tam Đảo, tên khoa học là Geoemyda spengleri. Giống rùa này được xếp vào top những loài rùa độc đáo và quý hiếm nhất thế giới.

Rùa đất Spengleri có kích thước nhỏ, mai dài, phẳng, hẹp với 3 gờ nổi. Mũi của chúng hếch, có các nhánh rõ ràng trên viền mai phía sau. Hàm trên của rùa đất Spengleri lại cong như một chiếc mỏ, mắt to. Yếm của rùa có màu sẫm nhưng viền vàng. Loài này mai chỉ khoảng 12 cm mà thôi. Cổ của rùa đất Spengleri khá dài và linh hoạt. Rùa đực sẽ có đuôi to và dài hơn rùa cái.

Loài rùa này thích sống ở độ cao từ 800 – 1.500m, thường ẩn mình dưới thảm mục thực vật hay những tảng đá ven suối. Chúng thích ăn các động vật nhỏ như ốc sên, giun đất hay những loài không xương sống khác.

Vì nhỏ, lại đẹp nên rùa đất Spengleri từng là sinh vật cảnh rất được ưa chuộng tại Việt Nam. Những năm 1990 đổ về trước, nạn săn bắt loài rùa này vô cùng nhức nhối. Chúng bị lùng sục theo dạng tận diệt, khiến số lượng giảm sút nhanh chóng.

Thời điểm hiện tại, rùa đất Spengleri nằm trong Sách đỏ Thế giới, xếp hạng tình trạng nguy cấp. Ở nước ta, mọi hoạt động săn bắt, buôn bán rùa đất Spengleri đều bị pháp luật nghiêm cấm. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng ra sức kêu gọi nhân nuôi rùa đất Spengleri, nhân giống để thả chúng trở về môi trường tự nhiên. Tất cả đều là để nỗ lực giữ lại nguồn gene loài rùa này.

Năm 2022, Bà Tô Bích Ngọc - Đại điện PanNature từng chia sẻ với báo chí: “Thống kê có khoảng 3.646 cá thể rùa với 17 loài bản địa bị buôn bán trên các trang nhóm Facebook trong năm 2021. Các loài rùa bị buôn bán chủ yếu là rùa núi vàng, rùa ba gờ và rùa sa nhân, đặc biệt, người ta bán nhiều loài rùa quý hiếm thuộc nhóm nguy cấp và cực kỳ nguy cấp như rùa đất Spengleri, rùa đất Sê-pôn, rùa đầu to, rùa câm…”.