Giáo sư Việt Nam duy nhất đạt giải 'Nobel Toán học': Mấy lần đạt HCV Olympic Toán học quốc tế ?

Giáo sư Ngô Bảo Châu là 1 nhà toán học người Việt nổi tiếng toàn thế giới với những thành tích đáng nể. 

Theo đó, Giáo sư Ngô Bảo Châu sinh năm 1972, có bố mẹ đều là Giáo sư và phó giáo sư. Cụ thể, cha của ông là giáo sư, tiến sĩ Cơ học chất lỏng Ngô Huy Cẩn, Viện Cơ học Việt Nam và mẹ là phó giáo sư Trần Lưu Vân Hiền.

Ngô Bảo Châu từng học tại trường Thực nghiệm Giảng Võ, Hà Nội trước khi ông vào khối chuyên Toán A0 thuộc khoa Toán - Cơ - Tin học của  trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (cũ). Sau này đến 2010, trên cơ sở thống nhất các môn THPT chuyên của trường (trong đó có chuyên Toán A0), Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên (thuộc trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) đã được thành lập. 

Ông Ngô Bảo Châu chính là người Việt Nam đầu tiên hai lần đạt huy chương vàng Olympic Toán học quốc tế ( lần đầu ở Australia năm 1988 với điểm tuyệt đối 42/42, lần thứ hai là vào năm 1989 tại Cộng hòa Liên bang Đức).

Ông sang pháp học tại tại Đại học Paris 6 từ năm 1989. Năm 25 tuổi, ông đã bảo vệ luận án tiến sĩ tại ngôi trường danh tiếng bậc nhất nước Pháp - Đại học Sư phạm Paris  Ngô Bảo Châu đã hoàn thành luận án habilitation (tương đương tiến sĩ khoa học) tại Đại học Paris 11 ở tuổi 31 vào năm 2003. Chỉ đầu năm sau đó, ông đã trở thành giáo sư của đại học này. Tại Việt Nam, ông cũng được phong hàm giáo sư vào năm 2005 và trở thành giáo sư trẻ nhất Việt Nam. 

Thành tích danh giá nhất của Giáo sư Bảo Châu có thể phải kể đến huy chương Fields. Đây là giải thưởng được toán học cao quý nhất còn được xem là giải Nobel trong lĩnh vực Toán học. Ông chính là nhà toán học đầu tiên của Việt Nam giành được huy chương Fields vào năm 2010. 

Liên minh Toán học quốc tế đã giới thiệu về thành quả của Giáo sư Ngô Bảo Châu như sau: “Ngô đã đưa ra sự chứng minh sáng sủa về 'bổ đề cơ bản', là phần quan trọng trong tầm nhìn về toán học mà Robert Langlands - công tác tại Viện nghiên cứu cao cấp Princeton, New Jersey, đưa ra từ những năm 1960".

Tại mỗi kỳ  Đại hội Toán học Thế giới của Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU) được tổ chức 4 năm 1 lần, Huy chương Fields được trao cho tối đa bốn nhà toán học không quá 40 tuổi. Giáo sư Ngô Bảo Châu đã đoạt giải Fields cũng với 3 nhà toán học khác là Elon Lindenstrauss (Israel), Stanislav Smirnov (Nga) và Cedric Villani (Pháp) trong cùng năm. Ngoài ra thành tựu của Ngô Bảo Châu còn được tạp chí Time của Mỹ đánh giá là một trong 10 phát kiến khoa học quan trọng nhất của năm 2009.

Hiện tại, Giáo sư Ngô Bảo Châu đang làm việc chính thức tại Đại học Chicago, Mỹ. Ông cũng thỉnh giảng tại nhiều đại học trên thế giới. Ông cũng từng khẳng định với báo chí hiện có trách nhiệm ở Việt Nam là Giám đốc khoa học của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán.