Đội quân 'thần khuyển' khiến giặc Minh kinh hãi tột cùng, góp phần vào chiến thắng lẫy lừng sử Việt
Chỉ với hơn 100 con chó và 1 người huấn luyện đại tài, đội quân 'thần khuyển' của nước ta đã khiến cho giặc Minh run sợ, kinh hãi tột cùng.
Thái sư Cương Quốc Công Nguyễn Xí (1397 - 1465) là một trong những nhân vật lẫy lừng trong sử Việt, được ngợi ca là khai quốc công thần nhà Hậu Lê. Ông sinh ra tại làng Thượng Xá, huyện Chân Phúc (nay là xã Khánh Hợp, huyện Nghi Lộc, Nghệ An), sớm mồ côi cha, lại lớn lên trong hoàn cảnh đất nước loạn lạc. Chính tuổi thơ khó khăn đã nuôi dưỡng lên một Nguyễn Xí vô cùng quật cường và lòng căm thù giặc sâu sắc.
Khi Lê Lợi (1385 - 1433) phất cờ khởi nghĩa tại Lam Sơn (Thanh Hóa) đánh đuổi giặc Minh vào mùa xuân năm 1418, Nguyễn Xí cùng người anh trai ruột Nguyễn Biện đã hăng hái tham gia vào nghĩa quân. Đến tháng 10/1424, nghĩa quân Lam Sơn dưới sự chỉ đạo của tướng Nguyễn Chích (1382 - 1448) đã tiến vào Nghệ An xây dựng căn cứ địa. Suốt dọc đường, nghĩa quân đã đánh thắng nhiều trận lớn ở Khả Lưu, Bồ Ải, Trà Lân, Đỗ Gia… Nguyễn Xí đã thực sự bộc lộ được tài năng, lập nhiều công lao, lọt vào mắt xanh của tướng Nguyễn Chích.
Khi nghĩa quân đã đến được đất Nghệ và lập căn cứ, sự hỗ trợ của người dân đã khiến cho đội quân ngày càng hùng mạnh, cụ diện cuộc chiến cũng đã có sự thay đổi sâu sắc. Trong Đại Việt thông sử của tác giả Lê Quý Đôn có ghi chép về việc Nguyễn Xí được chủ soái Lê Lợi giao nhiệm vụ nuôi một đàn chó săn hơn 100 con. Nguyễn Xí sẽ dùng chuông làm hiệu lệnh huấn luyện trong các bữa ăn, dần dà bầy chó đã nghe theo sự điều khiển của ông.
Đàn chó do đích thân Nguyễn Xí đào tạo trở thành đội quân "thần khuyển", có nhiệm vụ đi săn thú, bắt chim về làm thức ăn những khi nghĩa quân bị vây hãm, cạn liệt lương thực. Hay trong các cuộc chiến, chúng hăng hái lăn xả vào trận mạc khiến địch một phen kinh hồn bạt vía. Tướng Mã Kỳ của giặc Minh hễ nghe đến đội khuyển binh của Nguyễn Xí thì sợ hãi tột cùng.
Chiến công nổi bật nhất của đội khuyển binh này phải kể đến việc kế sách "mượn tên giặc" do Nguyễn Xí nghĩ ra. Giai đoạn cuối năm 1426 đến năm 1427, nghĩa quân Lam Sơn thiếu hụt hàng vạn mũi tên bọc đồng. Nguyễn Xí đã cho buộc vào cổ đàn chó những chiếc đạc ngựa, tạo ra âm thành giống tiếng kỵ mã mỗi khi đàn chó chạy rồi thả sai quân cùng đội khuyển binh chạy vòng quanh trại giặc. Quân Minh tưởng bị tập kết bất ngờ nên dùng cung nỏ từ trong trại bắn ra như mưa. Nhờ vậy nên mỗi đợt quân ta lại thu được hàng vạn mũi tên. Sự mưu trí của Nguyễn Xí khiến chủ soái và tướng lĩnh Lam Sơn vô cùng nể phục, ví với kế sách dùng người rơm mượn tên của Khổng Minh trong trận Xích Bích thời Tam Quốc.
Đàn chó của Nguyễn Xí đã cùng ông oanh tạc nhiều trận đánh quan trọng, lập vô số chiến công lớn như cuộc vây hãm thành Đông Quan, hạ thành Xương Giang, tiêu diệt và bắt sống gần 10 vạn quân Minh sang tăng viện tại Chi Lăng năm 1427... Đội quân "thần khuyển" của Nguyễn Xí đã trở thành huyền thoại của sử Việt, cũng như minh chứng rõ nhất cho sự tài trí của vị jhai quốc công thần nhà Hậu Lê.
