Cây thị cổ thụ gần 300 năm tuổi che chở dân làng khỏi bom đạn, được xây tường đá bảo vệ xung quanh

Ở làng Xuân Vũ, xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình (Cố đô Hoa Lư) có một cây thị cổ thụ vô cùng nổi tiếng, được người dân gọi với cái tên thân mật "cụ thị" vì nó đã sống được gần 300 năm. Cụ ông thọ nhất làng Xuân Vũ mới mất cách đây không lâu (hưởng thọ gần 100 tuổi)  từng kể lại rằng ngay từ khi còn bé, ông đã được ông nội kể cho nghe về "cụ thị" ở sân đình.

Vì đã sống quá lâu nên cây cao gần 20m, độ phủ tán lá 50m, đặc biệt là phần thân cây cực kì to, chục người ôm không xuể. Để bảo vệ cây, người dân xây tường đá bao quanh, đặt thêm 1 vài chiếc ghế đá để dân làng có thể ngồi hóng mát, trò chuyện dưới tán lá rợp mát của cây. Một cụ bà 83 tuổi trong làng kể rằng: "Cây thị che chở cho dân làng chúng tôi những năm tháng bom đạn, khi hết chiến tranh thì chắn bão táp mưa sa. Từ người già cho đến trẻ em ở làng đều chăm sóc cây như một thành viên không bao giờ thiếu trong đời sống hàng ngày". 

Theo đó, trong những năm tháng chiến tranh ác liệt, "cụ thị" đã bao bọc người dân, bảo vệ họ khỏi bom đạn. Đến thời bình, cây vẫn hiên ngang tỏa bóng mát, gắn liền với tuổi thơ của nhiều thế hệ người dân làng Xuân Vũ dù phần thân đã mục rỗng nhiều, đủ chỗ cho hơn chục đứa trẻ con chui vào. Một người dân bồi hồi tâm sự: "Gắn bó với biết bao thế hệ dân làng, cây thị ở sân đình như người bạn quen thuộc. Ai dù đi làm công việc gì khi về cũng đến gốc cây thị cũng ngồi hóng mát rồi mới về nhà. Hay những người đi làm xa, xa quê hương lâu năm, khi trở về quê cũng đến ghé thăm cây thị để tìm lại ký ức xưa của tuổi thơ nô đùa bên gốc thị".

Cây thị mỗi mùa quả đều sai trĩu quả, tỏa hương thơm ngào ngạt. Tuy nhiên, dân làng không ai trèo lên trên cây hái mà chỉ đợi quả rụng nhặt về ngửi. Chủ tịch UBND xã Ninh Vân Vũ Ngọc Tuyên bày tỏ mong muốn của người dân và chính quyền địa phương rằng: "Cây thị có tuổi đời gần 300 năm, hiện nay vẫn chưa được công nhận là cây di sản. Địa phương rất mong muốn "cụ thị" của làng Xuân Vũ được công nhận, ghi danh vào danh sách những cây di sản Việt Nam để được bảo tồn, lưu giữ cho muôn đời sau".