'Lời nguyền siêu đập' ứng vào Tam Hiệp: Ám ảnh kinh hoàng đối với Trung Quốc

Tam Hiệp – Công trình đầy tự hào của người Trung Quốc

Đập Tam Hiệp là con đập lớn nhất thế giới, xây dựng từ năm 1994 - 2009. Con đập này xây chắn ngang sông Dương Tử - một trong những con sông lớn nhất Trung Quốc. Con đập này được xây dựng bằng bê tông và thép với chiều cao 181m, hồ chứa rông nhất trải dài 610 km2, hơn 102.600.000 mét khối đất đã được chuyển để mở đường cho 27,2 triệu mét khối bê tông và 463.000 tấn thép đủ để xây dựng 63 tháp Eiffel, công suất lắp đặt 18.2GW. theo các chuyên gia, mực nước trong đập ở mức tối đa, cao hơn mực nước biển 175m, cao hơn mực nước sông ở hạ nguồn 110m, vùng hồ chứa có chiều dài trung bình khoảng 660km và rộng 1,12km. Vùng hồ chứa có thể tích 39,3km3, tổng diện tích bề mặt nước 1045km2 và chứa lượng nước lên đến 42 tỉ tấn. Lượng nước này lớn đến mức có thể khiến Trái Đất quay chậm lại so với bình thường. Chi phí xây dựng đập từ 22,5 - 30 tỷ đô ( khoảng 520.000 – 693.000 tỷ đồng).

“Lời nguyền siêu đập” ám ảnh Trung Quốc

Theo báo cáo của Chính phủ do Thủ tướng Trung Quốc Lý Bằng công bố thì đập Tam Hiệp được chính thức phê duyệt năm 1992 như 1 một chương trình củng cố sức mạnh chính trị, kinh tế và công nghệ của Trung Quốc. Một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất là việc tái định cư cho người dân bị mất đất trong lưu vực hồ chứa. Diện tích chứa nước rộng tới 1.000 km2, kéo dài hơn 600 km về thượng lưu chính là quê hương bản quán của gần 1,5 triệu người thuộc 19 quận, huyện, 140 thành phố, 326 thị trấn và 1.351 ngôi làng.

Chuyên gia môi trường người Mỹ Elizabeth C Economy đã đề cập trong nghiên cứu The River Runs Black (Dòng sông chảy ngược) rằng dù được ca ngợi nhưng các dự án thủy điện lớn của Trung Quốc lại được xem là những quả bom nổ chậm, lạm dụng "mẹ thiên nhiên", làm thay đổi cơ cấu đất trồng, làm tăng biến đổi khí hậu và nhiều tác động tàn phá khác. Hệ lụy kéo theo là suy thoái môi trường, cướp đi mỗi năm khoảng 10% GDP, trong đó có các vấn đề liên quan đến nước, tiềm ẩn cho các bất ổn về chính trị đã từng xảy ra, như khởi phát nhiều cuộc biểu tình dân sự và nạn bạo lực.

Tất cả đã được di dời đến một vùng đất mới. Số lượng trầm tích giữ lại dưới lòng hồ sẽ làm tăng nguy cơ lũ thượng nguồn sông Dương Tử, tỉnh Tứ Xuyên. Gây ảnh hưởng tới hệ sinh thái cục bộ, sự ngập lụt của các di sản văn hóa….  Đập có thể là nguồn tạo ra những cơn địa chấn, động đất và sạt lở đất ở vùng lân cận.

Ngay từ khi mới nằm trên giấy, đập Tam Hiệp đã vấp phải không ít phản đối. Theo nhiều nguồn tin, kể từ khi đập được xây dựng năm 1992, chưa có trận lũ kinh hoàng nào xảy ra trên sông Dương Tử khủng khiếp như trận lũ năm 1998, cướp đi 3.500 sinh mạng và con đập này được cho là thủ phạm gián tiếp  trong cuộc động đất ở Tứ Xuyên năm 2008 khiến 87 nghìn người bị thiệt mạng. Đến New York Times của Mỹ cũng đưa ra những chỉ trích khi nghi ngờ đập Tam Điệp khiến cho mức phân phối nước bị giảm đi ở các vùng hạ lưu khiến người dân trong vùng không kiếm ra nước uống trong thời gian hạn hán từ tháng 1 - 4 hàng năm, thậm chí nạn hạn hán xảy ra năm 2011 ở Tứ Xuyên được cho là tệ nhất trong vòng 50 năm trở lại đây.

Từ những bằng chứng rõ mồn một như vậy, người ta cho rằng Tam Hiệp đã dính lời nguyền giống như đập Môn Hiệp. Năm 1952, Chính phủ Trung Quốc mời Liên Xô giúp lập dự án trị thủy Hoàng Hà nằm giáp tỉnh Hà Nam và Sơn Tây. Đây sẽ là một công trình vĩ đại, xây dựng 46 đập nước lớn, trong đó Tam Môn Hiệp là lớn nhất, tổng công suất phát điện là 23 triệu KW, gấp 10 lần sản lượng điện toàn Trung Quốc năm 1954.

Tháng 9/1960, hồ chứa nước Tam Môn Hiệp hoàn thành. Nhưng sau đó, 800 nghìn mẫu ruộng canh tác lúa hai bờ sông đều bị ngập, phải di dời cả một huyện, cả TP Tây An bị đe dọa nghiêm trọng. Từ năm 1972, Hoàng Hà bắt đầu đứt dòng chảy và từ năm 1990, bình quân Hoàng Hà có hơn 100 ngày không có nước mỗi năm. Hàng trăm nghìn nông dân phải rời bỏ ruộng đất màu mỡ đến các vùng đất cằn cỗi ở vùng sâu, vùng xa, một số người phải di dời nhiều lần khiến họ mất sạch cơ nghiệp.

Cho đến tận bây giờ, sau hơn 60 năm, lưu vực Hoàng Hà ngày càng tồi tệ, nước sông phía hạ lưu hầu như chẳng còn lại bao nhiêu. Nông dân bị thiệt hại quá nhiều. Tam Môn Hiệp đã trở thành bài học đắt giá. Hoàng Hà - nơi được ví như "cái nôi của nền văn minh Trung Quốc",  sau khi xây dựng đập dòng sông lại trở thành "nỗi buồn Trung Hoa". Năm 2004, nhiều kỹ sư tham gia thiết kế Tam Môn Hiệp thừa nhận rằng đây là sai lầm cay đắng của Trung Quốc khi bị "móng vuốt và răng của con rồng độc ác" chế ngự.

Nếu những lời đồn về việc đập Tam Hiệp đang biến dạng nghiêm trọng trở thành sự thật thì có lẽ một ngày không xa, “lời nguyền siêu đập” ứng vào Tam Hiệp sẽ kích hoạt tử huyệt của Trung Quốc, hậu họa không kể xiết!