Hàng loạt bằng chứng khảo cổ đã củng cố thêm bằng chứng về sự tồn tại của những nữ chiến binh huyền thoại Amazon.
Những người Amazon huyền thoại của Hy Lạp cổ đại xuất hiện trong văn học cổ điển khoảng 3.000 năm trước, đặc biệt được đề cập đến vào thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên trong Iliad - thiên sử thi Hy Lạp cổ đại. Bất chấp sự hiện diện sớm trong văn học, việc thiếu bằng chứng khảo cổ cụ thể đã khiến các nhà sử học không thể khẳng định chắc chắn rằng liệu họ có thực sự tồn tại hay không. Các cuộc khai quật gần đây trong khu mộ thời kỳ đồ đồng ở Nakhchivan, Azerbaijan, đã phát hiện ra những ngôi mộ chứa hài cốt phụ nữ kèm theo vũ khí như đầu mũi tên sắc như dao cạo, dao găm bằng đồng và chùy, cho thấy sự tồn tại của những nữ chiến binh Amazon thần thoại từ khoảng 4.000 năm trước!
Các nữ chiến binh Amazon vương quốc của riêng mình với người đứng đầu vương quốc là nữ hoàng Hippolyta. Theo truyền thuyết, vương quốc của họ nằm ở vùng Tiểu Á, người dân chế độ mẫu hệ, phụ nữ điều hành đất nước cả hai mặt chính trị và quân sự trong khi đó đàn ông sẽ đảm nhiệm công việc nhà. Các nữ chiến binh Amazon được ca ngợi là những người phụ nữ du mục có kỹ năng cưỡi ngựa và bắn cung thượng thừa. Trong những câu chuyện huyền thoại, vị á thần nổi tiếng của Hy Lạp là Hercules đã phải thực hiện một trong 12 công lao nổi tiếng của mình mới có được chiếc thắt lưng đầy mê hoặc của Nữ hoàng Hippolyte - người cai trị người Amazon.
Dựa trên nghiên cứu về những bộ xương trong khu mộ thời kỳ đồ đồng ở Nakhchivan, nhà sử học Bettany Hughes cho biết những người phụ nữ này có dị tật ở tay, có thể do sử dụng cung tên trong một khoảng thời gian dài (luyện tập, chiến đấu,...). Sự thay đổi trong các khớp ngón tay không đơn thuần chỉ do hoạt động săn bắn. Cô ấy đề cập đến những dấu hiệu xương chậu mở rộng cho thấy những người phụ nữ này thường xuyên cưỡi ngựa. Ngoài ra, sự hiện diện của carnelian - một loại đá bán quý thường được gắn với các nữ tư tế hoặc nữ thần cấp cao - cùng với đầu chùy đã chứng minh họ có địa vị cao.
Tầm quan trọng của bằng chứng này càng được nâng cao khi người ta xem xét nó cùng với những khám phá trước đó - phát hiện hài cốt 4 nữ chiến binh vào năm 2019 chôn cùng đầu mũi tên và giáo ở Nga. Hay trước đó, vào năm 2017, các nhà khảo cổ Armenia đã phát hiện hài cốt của một người phụ nữ bị thương trong trận chiến do bị một đầu mũi tên găm vào chân...
Từ những phát hiện trên, ta có thể chắc chắn hơn về sự tồn tại của nữ chiến binh trong xã hội cổ đại. Việc những người phụ nữ được chôn cùng vũ khí ở nhiều vùng khác nhau cho thấy một hiện tượng phổ biến, đó là phụ nữ tích cực tham gia chiến đấu và giữ vai trò quan trọng trong các hoạt động võ thuật thời cổ đại, phù hợp với quan điểm những người Amazon trong thần thoại Hy Lạp.
Những khám phá này sẽ được giới thiệu trong loạt phim Channel 4 dự kiến ra mắt vào tháng 4, có tựa đề "Kho báu thế giới của Bettany Hughes".
