Lời trăn trối của Từ Hi Thái hậu trước khi qua đời, 400 chữ gói gọn lý tưởng một đời người

Từ Hi Thái hậu (1835 - 1908) là một trong những người phụ nữ quyền lực nhất lịch sử phong kiến Trung Quốc. Với 47 năm nắm quyền, bà đã làm khuynh đảo nhà Thanh về mọi mặt. Từ Hi Thái hậu qua đời vào ngày 15/11/1908, tại điện Nghi Loan, chỉ 1 ngày sau khi hoàng đế Quang Tự băng hà.

Trước khi mất, Thái hậu vẫn kịp xử lý chuyện triều chính, công bố di chiếu của tiên hoàng, ban sắc lệnh phong con trai của Hòa Thạc Thuần thân vương là Phổ Nghi làm hoàng đế. Cảm thấy không thể qua khỏi, Từ Hi Thái hậu đã trăn trối rằng: "Ta buông rèm nhiếp chính nhiều lần, những người không hiểu cho rằng ta là người tham quyền lực... Thế nhưng trên thực tế, tất cả là vì thời thế ép buộc, không thể không làm vậy. Từ nay về sau, phụ nữ không được phép can dự vào triều chính. Như vậy là trái với gia pháp của bản triều, cần nghiêm khắc ngăn chặn. Đặc biệt là cần đề phòng nghiêm ngặt, không được để các thái giám lạm quyền. Thời nhà Minh mạt vận là một bài học". 

Lời trăn trối của Thái hậu trước khi mất chỉ vỏn vẹn 400 chữ nhưng lại tóm gọn lại gần 50 năm nắm quyền của bà. Tuy nhiên, nội dung của nó lại dính phải không ít chỉ trích và tranh cãi. Nhiều người cho rằng Từ Hi Thái hậu đến cuối đời vẫn toan tính cho bản thân khi cố tình đưa một cậu bé 3 tuổi lên ngôi. Trong trường hợp bà khỏe lại thì chắc hẳn sẽ lại tiếp tục nắm quyền lực, biến Phổ Nghi thành vị vua bù nhìn tiếp theo.

Đáng chú ý, dù nắm quyền nhà Thanh 47 năm nhưng Từ Hi Thái hậu lại bài xích chuyện phụ nữ tham gia vào chính sự. Như thế khác gì bà tự vạch tội của mình? Chưa kể bản thân Thái hậu lúc sinh thời vô cùng trọng dụng những thái giám thân cận, Lý Liên Anh là một ví dụ, "mắt nhắm mắt mở" tạo điều kiện cho chúng gây nhiễu loạn triều chính. Ấy vậy mà cuối đời lại nói lời đạo lý trái ngược với những gì mình đã làm.