Chính phủ Mỹ đóng cửa vì yêu sách của Donald Trump, 'đòn thù' cho Joe Biden khiến nước Mỹ lâm nguy?

Tổng thống đương nhiệm Donald Trump, người được cho là đã nổi giận với các đồng minh đảng Cộng hòa trong phiên họp Quốc hội mới đây, đang ngầm đưa là lời cảnh báo ông sẽ không chịu ký vào gói cứu trợ COVID-19 cùng dự luật ngân sách Chính phủ trị giá 2.300 tỷ USD. Nếu điều này trở thành sự thật, Chính phủ Hoa Kỳ sẽ phải đóng cửa, kéo theo việc hàng chục ngàn người dân Mỹ lâm vào cảnh thất nghiệp mà không có viện trợ.

Trong gói chi tiêu này, 900 tỷ USD dự kiến dùng để hỗ trợ những công dân Mỹ đang gặp khủng hoảng vì đại dịch, 1400 USD còn lại sẽ chi trả cho mọi hoạt động của Chính phủ từ nay cho tới tháng 9 năm sau. Nếu ông Trump không đặt bút ký vào dự luật này trước ngày 28/12, phần lớn các cơ quan thuộc Chính phủ Mỹ sẽ phải đóng cửa sau khi thỏa thuận cấp ngân sách tạm thời đáo hạn.

Nếu Chính phủ Mỹ thực sự phải đóng cửa, mọi áp lực sẽ dồn vào chủ nhân sắp tới của Nhà Trắng là ông Joe Biden. Được biết Quốc hội khóa này sẽ mãn nhiệm vào ngày 03/01/2021, vỏn vẹn 17 ngày trước lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Biden. Khoảng thời gian này là quá ít để chính quyền mới đạt được thỏa thuận cho một dự luật ngân sách sửa đổi. Quốc hội khóa mới của chính quyền Joe Biden cũng không có bất kỳ hoạt động lập pháp nào cho đến sau ngày 20/01 - ngày nhậm chức của tân Tổng thống.

Căn cứ vào những lần Chính phủ Hoa Kỳ phải đóng cửa trước đó, hàng chục ngàn viên chức bị sa thải. Cùng với đó, hàng trăm ngàn nhân viên làm nhiệm vụ an toàn công cộng cũng đối mặt với nguy cơ làm việc không lương.

Có khoảng 14 triệu người Mỹ đang phải sống bằng trợ cấp thất nghiệp do ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19. Nếu chương trình trợ cấp này kết thúc giữa chừng, 14 triệu người kể trên sẽ phải sống tiếp mà không có thu nhập, trong hoàn cảnh chưa biết khi nào đại dịch mới được đẩy lùi.

Những lần trước mà Chính phủ Mỹ phải đóng cửa, rất nhiều nhân viên của CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh) - cơ quan "tuyến đầu" ứng phó với COVID-19 - đã phải nghỉ không lương. 

Bộ Quốc phòng vẫn phải tiếp tục hoạt động tuy nhiên các quân nhân và nhân viên dân sự không nhận được séc tiền lương. Một số khác bắt buộc phải nghỉ không lương.

Hầu hết Tòa án Liên bang vẫn tiếp tục hoạt động nhờ có đủ tiền duy trì. Cục Điều tra Liên bang (FBI) dù không được nghỉ nhưng các đặc vụ phải... bỏ tiền túi ra để trả tiền cho các nhân chứng và những người cung cấp thông tin.

Những khu vực công cộng như đài tưởng niệm, công viên quốc gia phần lớn vẫn mở cửa. Dù vậy việc cắt giảm nhân viên khiến cho trình trạng cơ sở vật chất không được lau dọn, nhà vệ sinh bẩn thỉu và rác thải thì ngập ngụa khắp nơi!

Lần gần nhất Chính phủ Mỹ phải đóng cửa (2018-2019), Chính quyền Donald Trump và Quốc hội đã phải nỗ lực rất nhiều để đi đến thỏa thuận cuối cùng với ngân sách liên bang, bằng mọi giá mở cửa Chính phủ trở lại. Có lẽ vì vậy mà ông Trump hơn ai hết hiểu rõ những khó khăn mà đối thủ của ông - Joe Biden - sắp phải chịu khi ngồi vào chiếc ghế quyền lực trong Phòng Bầu Dục sắp phải đón nhận.