Whitmore là gì? Những điều cần biết về 'vi khuẩn ăn thịt người' có thể gây tử vong chỉ sau 48h

Theo thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), từ đầu năm đến nay đơn vị ghi nhận 20 trường hợp mắc bệnh Whitmore. Riêng tháng 8 có 12 ca nặng, trong đó 4 ca thiệt mạng.

Còn tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, nếu 6 tháng đầu năm chỉ ghi nhận 4 ca, thì riêng tháng 7-8 năm nay có tới 16 ca nhập viện điều trị, trong đó 12 ca rơi vào tháng 8 với tình trạng bệnh nặng.

Bệnh Whitmore là gì?

Theo PGS.TS Bùi Khắc Hậu – nguyên Trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, bệnh Whitmore do vi khuẩn cùng tên Whitmore (hay còn gọi là Burkhoderia pseudomalei) gây nên, là một bệnh truyền nhiễm cấp tính vô cùng nguy hiểm. Đây là loại vi khuẩn âm, thường sống trong những môi trường ẩm ướt, có sức đề kháng rất tốt. Do đó, nếu mắc bệnh việc điều trị sẽ gặp khá nhiều khó khăn.

Nhóm người dễ bị mắc bệnh bao gồm: người già, trẻ em, những người có sức đề kháng yếu, người bị tiểu đường, nghiện rượu hay nghiện ma túy.

Bệnh Whitmore lây lan qua con đường nào?

Bệnh Whitmore chủ yếu xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương hở, xây xước hoạt do tai nạn. Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây lan qua con đường hô hấp, từ khí bụi, hơi nước có vi khuẩn Whitmore.

Vi khuẩn B. pseudomallei (loại vi khuẩn gây nên bệnh Whitmore) sống trong bùn đất và nước. Hiện ghi nhận rất hiếm các trường hợp lây bệnh từ người qua người hay từ động vật qua người.

Bệnh Whitmore xuất hiện chủ yếu tại vùng nhiệt đới, đặc biệt là các quốc gia Đông Nam Á, phổ biến nhất là Thái Lan, Malaysia, Singapore và bắc Australia.

Dấu hiệu của bệnh Whitmore

Bệnh Whitmore thường xuất hiện nhiều vào mùa mưa ẩm. Thời gian ủ bệnh Whitmore trong khoảng 21 ngày, trung bình 9 ngày nhưng cũng có trường hợp chỉ vài giờ. Tuy nhiên, trong giai đoạn này thường không có triệu chứng.

Theo CDC Hoa Kỳ, sau khi bị vi khuẩn xâm nhập, thường sau 2-4 tuần, các triệu chứng bệnh bắt đầu xuất hiện. Tuy nhiên, các triệu chứng của bệnh rất mơ hồ, chẩn đoán rất khó nên dễ bị chẩn đoán nhầm sang các bệnh khác như lao, các bệnh về phổi, nhiễm khuẩn huyết...

- Nhiễm trùng cục bộ: Bệnh nhân sẽ đau hoặc sưng cục bộ, sốt, loét, áp xe tại vị trí nhiễm trùng

- Nhiễm trùng phổi: Sốt cao, đau đầu, đau ngực kèm ho, chán ăn...

- Nhiễm trùng máu: Sốt, đau đầu, suy hô hấp, đau khớp, khó chịu ở bụng

- Nhiễm trùng lan tỏa: Sốt, giảm cân, đau dạ dày hoặc ngực, đau cơ hoặc khớp, đau đầu, co giật hoặc có các cơn động kinh.

Để chẩn đoán bệnh Whitmore, các bác sĩ phải thực hiện phân lập vi khuẩn từ máu, đờm, nước tiểu, dịch áp xe của bệnh nhân. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm kháng thể trong máu để chẩn đoán bệnh nhưng độ tin cậy thấp hơn so với cấy vi khuẩn.

Điều trị bệnh Whitmore như thế nào?

Khi nhiễm Whitmore, nếu không được điều trị sớm, bệnh nhân sẽ diễn tiến nặng dẫn tới nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng rồi tử vong. Tỉ lệ tử vong trung bình khi nhiễm bệnh Whitmore là 40%.

Thông thường, điều trị chia làm 2 đợt:

Đợt 1: tấn công bằng kháng sinh liều cao (thường truyền tĩnh mạch) trong 10-14 ngày.

Đợt 2: dùng kháng sinh đường uống duy trì trong 3-6 tháng kế tiếp.

2 loại kháng sinh truyền tĩnh mạch điều trị Whitmore phổ biến nhất là Ceftazidime, dùng mỗi 6-8 giờ hoặc Meropenem dùng mỗi 8 giờ.

Theo BS Bùi Khắc Hậu, bệnh Whitmore là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm nhưng chưa có vaccine phòng bệnh. Do đó, điều tốt nhất và cần thiết nhất mà mọi người nên làm chính là phòng bệnh.

Người dân cần hạn chế tiếp xúc khi trầy, xước da. Khi bị thương cần rửa sạch, sát trùng vết thương. Hạn chế tới những nơi nghi có nguồn bệnh. Thực hiện ăn chín, uống sôi. Khi phát hiện thấy có những dấu hiệu như sốt cao, mệt mỏi, nổi mụn mủ bất thường… cần nhanh chóng đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, xét nghiệm.