Tài sản nghìn tỷ của công ty sản xuất ô tô đầu tiên ở Việt Nam trước cả Vinfast bây giờ ra sao?

Vinaxuki từng dẫn đầu thị trường trong nước đối với dòng xe tải hạng nhẹ. Nhà máy Vinaxuki Thanh Hóa nhộn nhịp ngày đêm để cho ra thị trường những chiếc xe tải gắn với tên tuổi ông Bùi Ngọc Huyên.

Sai lầm về chiến lược phát triển cùng những lý do khách quan đã khiến Vinaxuki dần đi vào quên lãng. Ông Huyên đã không còn tập trung cho dòng xe tải mà theo đuổi giấc mơ sản xuất ô tô Made in Vietnam trong bối cảnh thị trường đã có sự hiện diện của những “ông lớn, hàng ngoại”.

Thời điểm ông Huyên đem chiếc xe hơi đầu tiên đến triển lãm ô tô tại Triển lãm Giảng Võ đã tạo tâm lý hy vọng xen lẫn tự hào, kỳ vọng của người tiêu dùng. Tuy nhiên, “đứa con tinh thần” của ông Huyên dù chào đời nhưng không được “khai sinh”.

Xuất phát từ nhà máy sản xuất khuôn mẫu và phụ tùng ô tô, tháng 4/2004, Vinaxuki được Thủ tướng Chính phủ cấp giấy phép sản xuất, lắp ráp xe ô tô các loại. Nhà máy có thể sản xuất ra 30 nghìn xe/năm, tạo công ăn việc làm cho hơn 9.000 lao động. Vinaxuki có thể nội địa hóa xe 4 chỗ với tỷ lệ 50%, xe tải trên 40%.

Giai đoạn 2011-2012, ông Huyên lên kế hoạch bán cổ phần nhà máy tại Thanh Hóa cho hai nhà đầu tư sản xuất xe khách và xe tải nhẹ. Nhà máy Vinaxuki Thái Nguyên đầu tư vào phát triển thành cụm công nghiệp sản xuất phụ tùng ô tô. Còn nhà máy ở Vĩnh Phúc sản xuất thân, vỏ xe hình thành chuỗi sản xuất liên tục.

Tuy nhiên, việc các ngân hàng đồng loạt dừng cho vay giữa chừng vì khoản nợ hơn 1.400 tỷ đồng của Vinaxuki đã khiến doanh nghiệp này phải hoạt động cầm chừng rồi sau đó đóng cửa hoàn toàn.

Năm 2015, Vinaxuki rao bán nhà máy ở Mê Linh để trả nợ, thậm chí bán phần lớn phế liệu, phụ tùng, máy móc để duy trì lương công nhân…

Năm 2017 và 2018, một ngân hàng đã bán tài sản đảm bảo trừ nợ nhưng vẫn còn lại số nợ lên đến 1.315 tỷ đồng. 

Một doanh nghiệp cũng từng đề nghị mua lại toàn bộ các dây chuyền của nhà máy ô tô với giá 670 tỷ đồng để phát triển, nhưng đáng tiếc đối tác này bất ngờ dừng kế hoạch. 

Mới đây nhất, ngày 20/02/2020 Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) ra thông báo về việc tổ chức đấu giá tài sản là khoản nợ của Vinaxuki. Tài sản đấu giá là khoản nợ của Công ty CP Ô tô Xuân Kiên (Công ty Vinaxuki) và Công ty TNHH MTV Ô tô Xuân Kiên Vinaxuki Thái Nguyên (Công ty Vinaxuki Thái Nguyên).

Tài sản bảo đảm cho khoản nợ gồm: Quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất tại xã Tiền Phong, huyện Mê Linh, Hà Nội; Máy móc thiết bị tại Nhà máy Vinaxuki Mê Linh; Quyền khai thác mỏ quặng Antimon và dây chuyền tuyển quặng tại Thôn 15, xã Đắk Drông, huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông; Tài sản gắn liền với đất của Nhà máy Vinaxuki Thái Nguyên tại Khu B-KCN Nam Phổ Yên, Thái Nguyên.

Mức giá khởi điểm được BIDV công bố tương đương nợ gốc cộng lãi vay tính đến thời điểm thông báo đấu giá (Tổng dư nợ gốc và lãi tính đến hết ngày 15/9/2019 là: 1.265.111.125.606 đồng).