Có thể bạn đã từng xem những bộ phim về điệp viên hay các tên trộm chuyên nghiệp với khả năng mở khóa tài tình, chỉ với 2 thanh kim loại nhỏ trong vòng 10 giây cánh cửa đã bật mở như có phép màu. Bạn cũng đã từng thử hí hoáy với cái ổ khóa ở nhà và không hiểu tại sao họ có thể làm được như vậy. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lock picking, để biết rằng mở khóa cũng là cả một nghệ thuật và người mở khóa không chỉ là những tên đạo chích.
Trước tiên, chúng ta cần hiểu rõ về cấu tạo và cách hoạt động của một ổ khóa thông thường, loại khóa được sử dụng phổ biến nhất là khóa lẫy. Cấu tạo chính của một khóa lẫy bao gồm một trục khóa hình trụ, bên trong có các lẫy nhỏ hay còn gọi là pin với độ dài ngắn khác nhau. Các pin này đi theo từng cặp có thể tách rời, gồm phần động (màu đỏ) và phần tĩnh (màu xanh, gắn liền với một lò xo nhỏ).
Bình thường các pin tĩnh sẽ nằm ở vị trí giữa trục khóa và phần vỏ, do đó trục khóa không thể xoay được. Khi đưa chìa khóa thích hợp vào ổ, các rãnh trên chìa sẽ đẩy các cặp pin lên sao cho các pin tĩnh sẽ thoát ra khỏi trục khóa. Lúc này, ta có thể xoay trục khóa và mở khóa. Do các pin được thiết kế với độ dài ngắn khác nhau, nên mỗi ổ khóa chỉ có thể mở bằng một loại chìa duy nhất.
Chúng ta đã nắm được cách hoạt động của loại ổ khóa đơn giản, và đó cũng chính là chìa khóa để lock picking. Trong phần tiếp theo tôi sẽ giới thiệu các bước lock picking, để các bạn hiểu rõ hơn làm thế nào mà những tên trộm có thể mở khóa cửa chỉ bằng một cái kẹp giấy. Tuy nhiên bài viết chỉ mang tính chất giới thiệu một khía cạnh khác của khoa học và kỹ thuật, các bạn không nên áp dụng để thể hiện tài đạo chích.
Bước 1: Chọn đồ nghề. Để lock picking, bạn cần 2 thanh kim loại nhỏ, dài và dẹt. Một thanh có phần đầu nhỏ và hơi cong (hay còn được gọi là lock pick) để đẩy các pin về đúng vị trí. Một thanh dài, dẹt với hình dạng tùy ý dùng để xoay trục khóa trong quá trình lock picking.
Bước 2: Xác định chiều xoay của trục khóa. Đối với một ổ khóa mới, đôi khi bạn không biết chiều xoay của trục khóa để mở khóa chính xác, có thể theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược lại. Do đó cần xác định rõ chiều quay của trục khóa, điều này tuy đơn giản nhưng cũng khá quan trọng. Bạn cần thử xoay trục khóa theo 2 chiều, nếu xoay theo chiều đúng trục khóa sẽ nhích một khoảng ngắn, còn nếu xoay theo chiều ngược lại trục khóa sẽ không chuyển động.
Bước 3: Giữ thanh kim loại trong trục khóa và luôn xoay theo chiều mở khóa mà bạn đã xác định ở trên. Giữ lực xoay vừa phải, vì bạn cần điều chỉnh các pin về đúng vị trí mới có thể mở khóa.
Bước 4: Đưa lock pick vào ổ khóa và xác định các pin nằm ở phía trên bên trong trục khóa. Bạn có thể thử đẩy các pin lên bằng lock pick và cảm nhận lực lò xo sẽ đưa các pin này về vị trí ban đầu. Nếu cảm nhận thấy các pin này khó đẩy lên, hãy giảm lực xoay trục khóa.
Bước 5: Xác định pin nào khó đẩy lên nhất và bắt đầu từ pin đó. Sử dụng lock pick để đẩy pin đó lên với áp lực vừa phải, trong khi vẫn xoay trục khóa bằng thanh kim loại còn lại. Mục đích của bạn là đẩy phần pin tĩnh lên khỏi trục khóa, sau đó khi bạn thả ra pin động sẽ rơi xuống. Đồng thời lực xoay trục khóa sẽ dẫn đến sự không thẳng hàng giữa lỗ pin trong trục khóa và phần vỏ, do đó pin tĩnh sẽ ở yên bên trên. Sau đó, nếu bạn thử lại bằng cách đẩy chân pin lên mà không thấy lực đẩy trở lại của lò xo tức là bạn đã thành công.
Bước 6: Tiếp tục công đoạn của bước 5 với các chân pin còn lại. Lưu ý luôn duy trì lực xoay ổ khóa để các pin tĩnh không rơi trở lại trục khóa, đồng thời điều chỉnh lực xoay nếu bạn cảm thấy các chân pin khó đẩy lên.
Bước 7: Sau khi điều chỉnh hết tất cả các pin, bạn có thể xoay ổ khóa và mở khóa. Nếu bạn xác định sai chiều xoay để mở khóa, bạn sẽ phải làm lại từ đầu, do đó việc xác định chiều mở khóa là hết sức quan trọng.
Đối với một người có kinh nghiệm thì việc lock picking bằng vài cái ghim kẹp giấy và một chiếc tuốc nơ vít dẹt là hoàn toàn có thể, tuy nhiên một bộ đồ nghề chuyên nghiệp sẽ khiến công việc trở nên dễ dàng hơn. Một bộ đồ nghề lock picking chuyên nghiệp thường gồm từ 10-20 lock pick khác nhau. Các lock pick này khác nhau về hình dạng phần đầu, để phù hợp với các loại khóa và các kỹ thuật lock picking khác nhau.
Ngoài ra dân chuyên nghiệp còn sử dụng loại súng điện (hay còn gọi là pick gun) để thay thế cho các thanh lock pick. Một khẩu pick gun có phần đầu giống như một thanh lock pick, với khả năng rung bằng điện nó sẽ giúp bạn đẩy các pin về vị trí chính xác.
Không như nhiều người nghĩ, lock picking không mấy khi được sử dụng bởi bọn trộm cắp, đơn giản vì có nhiều cách khác để đột nhập vào một căn nhà như phá khóa hay phá vỡ kính cửa sổ thay vì ngồi loay hoay với cái ổ khóa. Chỉ trong những trường hợp đột nhập mà không để lại dấu vết như các điệp viên hay một mục đích nào đó, lock picking là một biện pháp hữu hiệu. Ngoài ra lock picking còn là kỹ thuật không thể thiếu của các thợ khóa, bởi nó cho phép họ mở khóa mà không cần phá khóa.
Tuy nhiên hiện nay có khá nhiều loại khóa thông minh, khóa chống trộm từ những thiết kế đơn giản đến phức tạp khiến cho kỹ thuật lock picking không còn đất dụng võ.
Khóa wafer: sử dụng lẫy là các tấm kim loại thay vì các cặp pin như trong loại khóa thông thường. Các tấm kim loại này được đẩy xuống nhờ các lò xo vào các rãnh then, do đó trục khóa không thể xoay được. Do cầu tạo lẫy là các tấm kim loại liền, không giống với một cặp như khóa lẫy thông thường nên không thể áp dụng kỹ thuật pock picking.
Khóa hình ống: cung sử dụng các cặp pin làm lẫy khóa, tuy nhiên các pin được thiết kế nằm ngang và hướng ra ngoài xung quanh một trục hình ống. Loại chìa của khóa này cũng được thiết kế đặc biệt, sau khi tra vào khóa nó sẽ đẩy các cặp pin về phía sau sao cho các pin tĩnh thoát khỏi mặt phẳng cắt và khóa có thể mở.
Khóa thông minh: đây là loại khóa đặc biệt cho phép thay đổi chiều dài của các pin, giúp bạn có thể tạo một ổ khóa mới sau khi bị mất chìa mà không cần phải thay khóa. Cụ thể, trong số các lẫy động có một lẫy không đặc, tức là thay vì một thanh kim loại, lẫy này được làm từ nhiều đĩa kim loại xếp chồng lên nhau. Ổ khóa sẽ đi kèm với một bộ chìa có từ 6 đến 12 chìa khác nhau và được đánh số. Khi chúng ta mất chìa (vd chìa số 1) việc cần làm là tra chìa tiếp theo (chìa số 2) vào ổ khóa. Chìa này sẽ đẩy một số đĩa kim loại ra khỏi lẫy. Các đĩa kim loại thừa sẽ được thải ra ngoài qua một khoang phụ tích hợp bên trong trục khóa. Lúc này, các lẫy đạt được trạng thái cân bằng giữa phần lẫy tĩnh và lẫy động và ổ khóa có thể được mở bằng chìa số 2.
Hiện này còn nhiều loại khóa hiện đại không sử dụng chìa, nhằm tránh việc phải mang quá nhiều chìa khóa bên cạnh hay việc quên và đánh mất chìa. Các loại khóa hiện đại ngày nay chủ yếu là các loại: khóa vân tay, khóa mã số, khóa thẻ từ, khóa nhận dạng (hình ảnh, tiếng nói). Tuy nhiên các loại khóa này vẫn có thể vượt qua bởi các thiết bị chuyên nghiệp. Do đó không có loại khóa nào là đảm bảo tuyệt đối an toàn trước bọn trộm, vì vậy việc đề cao cảnh giác nên được đặt lên hàng đầu.
