Tháng 11 vừa rồi, Apple đã giới thiệu iTunes Match đến với người dùng với mức phí 25$/năm. Nhưng việc hạn chế sử dụng chỉ với khách hàng từ Mỹ đã khiến cho người dùng Việt Nam chưa tận hưởng được những lợi ích từ tính năng đầy mạnh mẽ này. Bài viết này chia sẽ những kinh nghiệm đăng ký và sử dụng iTunes Match tại Việt Nam.
iTunes Match là gì?
iTunes Match là dịch vụ thư viện âm nhạc đám mây. Vâng, tại sao không phải là dịch vụ lưu trữ nhạc đám mây như Google Music hay Amazon Cloud Player? Vì cách thức làm việc của iTunes Match hoàn toàn khác: Thay vì phải upload toàn bộ kho nhạc của bạn lên máy chủ của hãng cung cấp rồi stream về để sử dụng, iTunes Match sẽ:
- Quét lấy thông tin toàn bộ kho nhạc của bạn
- Với những bản nhạc có trên iTunes Store, sẽ được đánh dấu Matched, và có thể nghe trên máy khác ngay sau khi quá trình Matching kết thúc
- Với những bản nhạc không có trên iTunes Store sẽ được upload lên máy chủ
Những bản nhạc trên iTunes Match sẽ sử dụng được trên các máy Mac và PC có cài đặt iTunes 10.5.1 trở lên và các thiết bị iDevices với iOS 5 trở lên. Không có ứng dụng web để sử dụng trên các thiết bị của hãng thứ 3.
Tại sao lại là iTunes Match?
Nếu bạn là một người thường xuyên sử dụng các sản phẩm của Apple, thì bạn hẵn dễ dàng nhận ra iTunes Match chính là một thành phần trong “hệ sinh thái Apple”. Có nghĩa là bạn sẽ đạt được hiệu năng sử dụng cao nhất khi bạn có 2-3 PC hay laptop sử dụng iTunes và 1-2 iDevices. Các sản phẩm của Apple không bao giờ giẫm lên thị phần của nhau, thậm chí nếu muốn sử dụng đầy đủ tính năng của sản phẩm bạn buộc phải mua thêm 1 sản phẩm khác của chính Apple nữa.
Hay – rất nhiều cái hay (và đáng)
Đầu tiên, rõ ràng bạn sẽ đồng bộ được TOÀN BỘ kho nhạc của mình trên tất cả thiết bị hỗ trợ một cách dễ dàng nhất: bấm nút, iTunes Match sẽ thực hiện toàn bộ công việc một cách tự động.
Thứ hai, điều hấp dẫn tôi nhất khi sử dụng iTunes Match, chính là chất lượng nhạc từ iTunes Match là chuẩn ACC 256kbps CBR, chuẩn nhạc cao nhất của iTunes Store. Đem lại cho bạn sự thỏa mãn với chất lượng nhạc số, không còn phải lang thang những trang nhạc online để nghe những bản nhạc đa số là ở mức 128kbps (hoặc tệ hơn, không có trên kho dữ liệu của họ).
Thứ ba, dịch vụ này thật sự RẺ. Dịch vụ này đúng là “sắt ra miếng” với khả năng mà nó mang lại. 25$/ 1 năm, kể từ ngày đăng ký dịch vụ. Hẳn thấy iTunes Match không phải là nơi kiếm ra lợi nhuận cho Apple nhưng lợi nhuận mà nó mang lại từ việc bán các iDevices sống trong hệ sinh thái đó không hề nhỏ.
Thứ tư, giới hạn. Vâng, với việc phải upload toàn bộ kho nhạc của mình lên như những dịch vụ tương tự của Google hay Amazon thì bạn sẽ bị giới hạn bởi thời gian upload và dung lượng kho nhạc. Ở iTunes Match giới hạn đó là hơn 20 triệu bản nhạc có sẵn trên iTunes Store và 25.000 bản nhạc không phải mua từ tài khoản của bạn.
Dở - iDevice hay không iDevice – Đó là câu hỏi.
Với việc không có ứng dụng nền web hay cho phép hãng thứ 3 sử dụng cơ sở dữ liệu thì đồng nghĩa Apple trói chặt iTunes Match với iDevices. Nếu bạn sở hữu các thiết bị Android hay bất kì hãng nào khác, bạn sẽ tự tay mình làm tất cả, không đồng bộ, không stream ... đơn giản là nó không match-up với iTunes Match (các thiết bị này có thể sử dụng Google Music..., nhưng đó là một câu chuyện khác).
Cài đặt và sử dụng tại Việt Nam
Như đã nói iTunes Match hiện chỉ giới hạn cho người dùng Mỹ, có nghĩa để sử dụng, bạn cần có một tài khoản tại iTunes US Store, với 1 thẻ tín dụng hoặc Paypal có địa chỉ là Mỹ trong đó (bạn hoàn toàn có thể dùng Gift Card để trả cho khoản phí 25$, nhưng iTunes vẫn yêu cầu bạn có một thẻ tín dụng trong tài khoản để thực hiện nạp cho lần tiếp theo). Vì vậy, tốt nhất là bạn nên mượn người thân ở Mỹ thẻ tín dụng hoặc khả thi hơn, là nhờ họ mua thẻ tín dụng ảo (virtual credit card) có rất nhiều trên mạng với hạn mức rất đa dạng. Để đảm bảo, bạn cũng nên nhờ họ đăng ký tại Mỹ để trách các phức tạp về IP (nếu bạn không chắc về cách sử dụng VPN hay proxy). Với các tài khoản Việt Nam, bạn có thể chuyển địa chỉ sang địa chỉ thẻ tín dụng rồi Change Store sang US luôn). Xong quá trình đăng ký, bạn có thể thoải mái sử dụng với IP Việt Nam.
Để bắt đầu sử dụng iTunes Match, bạn vào trang chủ iTunes Store, chọn iTunes Match
Bấm nút Subcribe để đăng ký sử dụng dịch vụ, từ bây giờ mọi việc sẽ được iTunes làm tự động với các bước:
- Quét thông tin: Ở lần đầu tiên sử dụng, nếu bạn không dùng chức năng Genius Mixes, công đoạn này chiếm kha khá thời gian, những lần sau sẽ nhanh hơn nhiều.
- Matching:Công đoạn này sẽ phân loại các bản nhạc của bạn ra thành các loại:
o Purchased : Là các bản nhạc bạn mua bằng chính tài khoản dùng để Match. Các bản này không tính vào giới hạn 25.000 bài.
o Matched : Là các bản nhạc trùng với 1 bản nhạc có sẵn trên cơ sở dữ liệu của Apple. Nguồn nhạc có thể là nhạc mua từ iTunes Store với 1 tài khoản khác, có thể là nhạc bạn tự rip từ đĩa CD, hoặc là nhạc bạn download từ bất kì nguồn nào trên mạng :x
o Uploaded : Các bản nhạc không có trên iTunes, sau khi được upload sẽ được đánh dấu này.
o Removed : những bản bị xóa khỏi iCloud từ 1 trong những thiết bị của bạn. Ở máy khác, nếu bạn đã download các file này về rồi thì sẽ có biểu tượng đám mây gạch chéo, nhưng sẽ không tự động xóa đi. Muốn thêm nó trở lại thì bạn chọn, chuột phải, Add to iCloud.
o Waiting : là những bản đang chờ để upload
o Eligible : Các video, những bản nhạc có bit rate thấp dưới 96kbps sẽ bị đánh dấu này và không được match.
o Duplicate : những bản bị trùng sẽ chỉ up lên 1 bản. Ban đầu, tôi hơi lo lắng với chức năng này. Vì với chức năng Show Duplicate sẵn có của iTunes, iTunes chỉ quét qua tên bài hát và tên ca sĩ, bởi vậy những đĩa hát live vẫn bị liệt vào danh sách Duplicate. Nhưng với iTunes Match, thì iTunes sẽ quét toàn bộ thông ID Tag nên việc Duplicate không nhiều (và nhảm) như trước.
o Error : lỗi. Rất nhiều trường hợp dẫn tới điều này. Một trường hợp thường xảy ra là bạn đã xóa file trên ổ cứng nhưng trong thư viện iTunes vẫn còn dẫn đến file đó.
Để xem được trạng thái của bản nhạc của mình bạn bấm chuột phải vào thanh sắp xếp, chọn iCloud Status, hoặc Ctrl + J -> tick iCloud Status.
- Upload : Ngay sau bước 2, bạn đã có thể sử dụng iTunes Match ở trên các thiết bị khác với các bài hát được đánh dấu Matched. Những bản đánh dấu Waiting sẽ được upload dần dần với tốc độ tùy thuộc vào mạng của bạn. Ở trường hợp của người viết, với 11.000 bài đánh dấu Matched, ~4.000 bài đánh dấu Waiting, vài trăm bài đánh dấu Eligible, mất 4 ngày upload với tốc độ ~70KBps. Hoặc có thể, bạn cứ sử dụng iTunes bình thường, cứ để iTunes Match tự động làm công việc của nó.
Sử dụng
iTunes Match giới hạn trên 10 thiết bị tính cả máy tính và iDevices. Nếu sử dụng trên iDevices, bạn vào trong Music gạt nút iTunes Match để bắt đầu sử dụng. Cần chú ý là iTunes Match sẽ xóa toàn bộ nhạc trong iDevices và đồng thời tắt luôn tính năng đồng bộ nhạc vì từ giờ bạn đã có toàn bộ kho nhạc ngay trong iDevices của mình.
Stream hay download? Với máy tính thì stream sẽ không lưu lại khi bạn chuyển sang bài khác. Nhưng với iDevices, khi bạn chọn play stream thì máy sẽ không tự động xóa đi mà để ở trạng thái chờ, sau một thời gian bạn không nghe thì bản nhạc sẽ được tự động xóa đi theo thứ tự từ những bài nghe ở thời gian xa nhất.
Kết hợp với Home Sharing: mình vẫn dùng Home Sharing để chia sẽ từ máy bàn sang những máy khác. Khi kết hợp với iTunes Match thì sau khi mình Import từ Library khác vào thì sau khi match lại, 2 bản nhạc lấy trên iCloud và Home Sharing mới nhập làm một.
Q&A:
- Lossless thì tính sao đây?
Lossless sẽ phải convert sang dạng AAC hoặc MP3 hoặc Apple Lossless để phù hợp với iTunes.
Một trick trong việc này là: với những bản nhạc chất lượng thấp dười 96kbps sẽ không được match, bạn có thể chọn những bài đó, chuột phải, Create AAC Version để convert sang dạng có bitrate cao hơn và hoàn toàn match được.
- Apple có biết là các bản nhạc là hợp pháp hay “câu trộm” không?
Như trong giới thiệu, iTunes Match sẽ đồng bộ cả những bài bạn tự rip, nên nguồn nhạc rất khó kiểm soát. Vì vấn đề này nên iTunes Match đã bị hoãn ra mắt rất lâu, và chỉ giới hạn trong biên giới Mỹ, nơi Apple đã có những thỏa thuận với các hãng thu âm.
Thêm một trick cho bạn muốn nâng cấp kho nhạc 128kbps “cùi bắp” của mình lên chuẩn iTunes Plus 256kbps của Apple thì bạn có thể làm như sau:
Tạo 1 Smart Playlist (nhấn giữ Shift, bấm vào nút tạo playlist, Mac là nhấn giữ Option) với thông tin như sau:
o Bit Rate dưới 256kbps
o Media Kind là Music
o Any of follwing are true để tạo điều kiện “hoặc” (để tạo cái này thì ở Windows bạn có 1 nút ... ở bên cạnh nút + để tạo, ở Mac các bạn nhấn giữ Option rồi bấm nút +) : iCloud status is Matched và iCloud Status is Purchased.
Xóa tất cả những bài này, nhớ đừng chọn xóa luôn trên iCloud. Download chúng lại bằng cách chọn, chuột phải, “Download”. Quá đơn giản cho việc “rứa nhạc”.
- Việc sử dụng nhiểu account thì sao nhỉ?
Bạn có thể dùng nhiều máy tính với các kho nhạc khác nhau để build cho một thư viện iTunes Match chung. Nhưng một thiết bị kể cả máy tính và iDevice, khi đã kích hoạt iTunes Match cho 1 tài khoản thì phải “chung thủy” trong ít nhất 90 ngày mới được chuyển sang account khác.
- Audiobook, music video, game, pod cast có được match không?
Không, không, không và không. Chỉ có media kind là Music mới được match
- Kho nhạc của tôi toàn tiếng Việt, match sao bây giờ?
Dù rằng nếu không có trên iTunes Store thì iTunes Match sẽ upload hết lên giúp bạn, nên bạn không cần lo lắng xem bài mình có trên iTunes Store hay không, nhưng ai lại thích upload lên cả chục GB cơ chứ. Rất may là iTunes Store US có rất nhiều nhạc Việt của Bằng Kiều, Mỹ Linh, Trần Thu Hà, Hà Anh Tuấn ... đảm bảo match được phần nhiều cho bạn. Khá là buồn khi iTunes Match chỉ áp dụng cho iTunes Store US, một số bản nhạc sẽ không được match dù nó có trên hệ thống iTunes Store. Ví dụ là với các bài của Boyzone, bạn sẽ phải upload tất cả vì nhóm nhạc Boyzone chỉ phát hành ở iTunes Store UK.
Một điều rất hay của iTunes Match nữa là giữ được nguyên vẹn thông tin ID Tag từ file gốc khi match. Để bảo đảm tính trong sáng của tiếng Việt, tôi luôn dùng tiếng Việt có dấu cho những bài tiếng Việt (không áp dụng cho tên ca sĩ và tên album vì sẽ ảnh hưởng tới việc đọc file của một số chương trình). Điều tuyệt vời là với những bài match với những bài không dấu trên iTunes Store thì nó vẫn giữ nguyên được thông tin ID Tag của mình với tên như cũ. Không những thế, nếu bạn thay đổi thông tin ở bất kỳ thư viện nào được match, thì chỉ chừng 3-5 giây sau, thay đổi đó sẽ được tự động thực hiện trên toàn bộ cá thiết bị.
- Làm thể nào để “ép” match?
Để tự mình kích hoạt iTunes Match, bạn chọn Store -> Update iTunes Match.
Để tự add cho môt số bài thì bạn chọn bài đó, chuột phải, Add to iCloud.
Cảm nhận sau vài ngày sử dụng iTunes Match là rất “sướng”. Lần đầu tiên tôi không còn phải lo lắng về việc mất toàn bộ kho nhạc do hỏng hóc phần cứng hoặc lỗi format, hệ điều hành. Tốc độ download từ host của Apple rất tốt, luôn đạt tối đa của đường truyền. Việc đơn giản trong sử dụng, đồng bộ trong thông tin, phong phú với nội dung làm tôi có thể sử dụng thư viện nhạc của mình với chính xác những thông tin trong nó ở nhiều thiết bị khác nhau với các dung lượng khác nhau. “Ăn chơi phải sướng”: ở Việt Nam thì ý nghĩa của iTunes Match giảm đi khá nhiều khi bạn có thể sử dụng ứng dụng Zing để nghe nhạc từ kho nhạc khổng lồ của Zing (nhưng không phải bài gì cũng có, đặc biệt là thể loại indie và new age) hoặc trang web Jam.vn, nhưng với iTunes Match sẽ là một cảm giác hoàn toàn khác với sự tiện dụng của một sản phẩm chất lượng từ họ nhà Táo.
Chúc bạn thành công!
