Vào ngày 23/10 của 10 năm về trước, tại một sự kiện của Apple, Steve Jobs đã giới thiệu với thế giới chiếc máy nghe nhạc iPod đầu tiên. Được quảng cáo là một thiết bị nhỏ gọn giúp bạn "sở hữu 1.000 bài hát trong túi quần của mình", iPod có mức giá bán ra khá cao vào thời bấy giờ, 399 USD. Tương tự như nhiều sản phẩm di động khác sau này, iPod ban đầu nhận được khá nhiều lời phê bình và hoài nghi từ giới phân tích. Tuy nhiên, sự thành công của iPod đã dập tắt mọi ý kiến chỉ trích, khi là thiết bị đầu tiên mở ra kỷ nguyên nghe nhạc số cho người dùng trên toàn cầu. Chủ nhật này, iPod tròn 10 tuổi.
Mở đầu cho phần giới thiệu sản phẩm iPod, Steve Jobs đã nói: "Tại sao lại là âm nhạc? Bạn biết đấy, chúng ta đều yêu âm nhạc, và làm những gì mình yêu thích luôn là một điều tốt. Quan trọng hơn nữa, âm nhạc là một phần trong cuộc sống của mỗi chúng ta. Của tất cả mọi người. Âm nhạc đã xuất hiện và tồn tại từ hàng ngàn năm nay, và sẽ luôn như vậy. Đây không phải là một thị trường do tôi tự nghĩ ra. Bởi vì âm nhạc là một phần của cuộc sống, cho nên nó là một thị trường mục tiêu rất lớn trên phạm vi toàn thế giới. Âm nhạc không có biên giới." Và sau đó, ông đã rút chiếc iPod ra trước sự vỗ tay tán thưởng của đông đảo khán giả.
Steve đã đúng. Trong 2 tháng đầu tiên kể từ khi ra mắt, đã có hơn 125.000 sản phẩm iPod được bán ra. Doanh số liên tục tăng nhanh với tốc độ chóng mặt, và đỉnh điểm là khoảng thời gian từ 2007 - 2010, với doanh số mỗi năm hơn 50 triệu máy. Tính đến nay, Apple đã bán được hơn 320 triệu máy nghe nhạc iPod, với nhiều mẫu mã khác nhau, từ iPod Shuffle nhỏ gọn cho đến iPod Touch cảm ứng nhiều tính năng.
Doanh số sản phẩm iPod qua các năm
Doanh số của iPod chỉ bắt đầu có dấu hiệu đi xuống kể từ khi Apple tích hợp tất cả những gì có trên một chiếc iPod lên những sản phẩm di động ra đời sau này, như iPhone và iPad. Kết thúc năm tài khóa gần đây nhất, Apple bán được cả thảy 42,6 triệu sản phẩm iPod. Tuy nhiên, con số đó vẫn không đủ để vực dậy đường cong đang theo chiều đi xuống trên biểu đồ doanh số qua các năm. Chính Apple hiện tại cũng đã chuyển hướng tập trung đầu tư sang những thiết bị mới hơn, thể hiện qua việc dòng sản phẩm iPod gần như không có một thay đổi gì đáng kể trong thời gian gần đây.
iPod, nhìn lại chặng đường 10 năm
Khi iPod được giới thiệu, nó không giống bất kỳ một thiết bị nào mà thị trường đang có hoặc từng biết đến lúc đó. Nó nằm đâu đó ở giữa những chiếc máy nghe nhạc MP3 nhỏ gọn nhưng bộ nhớ hạn chế và những thiết bị nghe nhạc cồng kềnh có ổ cứng lưu trữ hàng gigabyte bên trong. Điểm đáng chú ý của iPod là Apple đã thành công trong việc chế tạo một chiếc máy nghe nhạc chỉ nhỏ như một hộp bài tây, nhưng lại vẫn được trang bị ổ cứng dung lượng lớn. Về ngoại thất, máy được thiết kế với mặt trước bằng nhựa trắng và lớp chrome sáng bóng ở mặt sau, rất hợp nhãn khi đi kèm với một cặp tai nghe cũng có màu trắng.
iPod là thành quả kết hợp của 2 công nghệ của Apple: một phần cứng và một phần mềm. Về phần mềm, Apple khai thác thế mạnh của iTunes, biến nó trở thành công cụ kết nối dữ liệu với máy nghe nhạc của người dùng. Chuyển sang mặt phần cứng, FireWire là tên gọi cổng kết nối dữ liệu tốc độ cao của Apple, giúp cho máy có thể vừa đồng bộ và sạc cùng lúc - một tính năng vượt trội so với các đối thủ lúc bấy giờ.
Một số dòng iPod gần đây. Trong ảnh: iPod Shuffle, iPod Nano, iPod Classic và iPod Touch
Sản phẩm đầu tiên gặt hái nhiều thành công, Apple tiếp tục phát triển iPod với các chiến lược như giảm giá bán, tiếp tục thu nhỏ kích thước máy đồng thời tăng dung lượng lưu trữ, bổ sung thêm khả năng tương thích với cổng USB 2.0 (sau này bỏ luôn tính năng WireFire), và nhất là tăng thời lượng sử dụng. Sau 3 năm kể từ ngày ra mắt, Apple quyết định đa dạng hóa sản phẩm iPod với việc thêm vào dòng iPod Mini. Dòng máy mới có khả năng lưu trữ thấp hơn iPod Classic, nhưng kích thước máy nhỏ hơn hẳn, có nhiều màu sắc và mức giá "nhẹ nhàng" hơn người anh của mình. iPod Mini nhanh chóng thành công và trở thành sản phẩm bán chạy nhất của Apple.
Đến năm 2005, Apple tiếp tục mở rộng chủng loại máy nghe nhạc iPod với sản phẩm iPod Shuffle. Đây là sản phẩm iPod đầu tiên được trang bị bộ nhớ flash và thuộc dòng phổ thông, được thiết kế đặc nhỏ gọn nhằm tăng độ cơ động, đồng thời cũng là một ổ USB lưu trữ. Cũng trong năm đó, Apple quyết định thay thế dòng Mini bằng sản phẩm mới, iPod Nano, dòng máy nhỏ gọn hơn với màn hình màu.
Hai năm sau đó, Apple đều đặn cập nhật tính năng mới cho iPod, chủ yếu là về phần mềm, giúp máy hoạt động tốt hơn với iTunes và iTunes Music Store. Sự thay đổi lớn nhất của sản phẩm iPod chỉ xuất hiện khi Apple bắt đầu sản xuất chiếc điện thoại đầu tiên của hãng, iPhone. Trong năm 2007, lần đầu tiên người dùng được trải nghiệm một chiếc iPod có màn hình cảm ứng. Ra mắt vào tháng 9, iPod Touch trông giống như một chiếc iPhone được bỏ đi tính năng thoại do hầu hết các phần mềm của iPhone đều sử dụng được trên iPod Touch. Sau đó, Apple tiến hành "đại tu" toàn bộ các dòng iPod, trong đó đặc biệt tập trung vào dòng iPod Touch.
Một tương lai bất định
Mặc dù đang phải chứng kiến những số liệu đi xuống về doanh số, rất ít khả năng Apple sẽ chấm dứt hoàn toàn dòng máy nghe nhạc iPod. Thực tế, trong 10 năm tồn tại, Apple chưa từng chấm dứt một dòng máy iPod nào, hoặc nếu có thì cũng thay thế nó bằng một dòng mới hơn (trường hợp của Mini - Nano). Có ý kiến cho rằng dòng Classic có nguy cơ bị khai tử nhiều nhất vì hiện tại người dùng quan tâm nhiều đến dòng iPod Touch, tuy nhiên chuyện đó vẫn chưa xảy ra. Có thể sức hấp dẫn của iPod không còn lớn như trước, nhưng nó vẫn đang thu hút thêm nhiều khách hàng đến với hệ sinh thái của Apple. Tại sự kiện giới thiệu iPhone 4S hồi đầu tháng, CEO Tim Cook cho biết gần 50% doanh số bán iPod gần đây đến từ những người lần đầu tiên mua sản phẩm này.
Không có gì nằm ngoài quy luật của tạo hóa, sẽ đến một ngày chiếc máy nghe nhạc iPod mà bạn và tôi đang cầm trên tay sẽ không còn tồn tại nữa. Tuy nhiên, chúng ta sẽ vẫn có thể nhìn lại nó như là một trong những thiết bị đã góp phần định hình cho nhiều sản phẩm di động ngày nay, và cả những sản phẩm chúng ta chưa biết đến trong tương lai. Những giá trị ấy mới thật sự to lớn và khó đong đếm được.
