Tung ra tới 4 phiên bản mới trong một năm, thay đổi icon của trình duyệt, đề ra một quy trình dài hơi cho việc tung sản phẩm ra thị trường và đổ lỗi cho các đối tác khác làm trình duyệt mình bị chậm lại. Các chuyên gia đánh giá Firefox đang lẩn thẩn.
Sức ép thị trường
Theo các thống kê gần đây, thị phần trình duyệt Firefox đang có xu hướng đi xuống. Vào tháng 9/2008, trình duyệt này chiếm vị trí thứ hai thế giới với tỉ lệ 25,77% người dùng toàn cầu trong khi Internet Explorer giữ vị trí đầu bảng (67,16%), sau đó là Google Chrome, Safari (Apple) và Opera. Sau một năm, Firefox được đánh giá có sự tăng trưởng nhanh nhất thế giới với 31,34% người dùng (tăng 5,57%). Tụt dốc khá nhanh lại là Internet Explorer, mặc dù vẫn còn thống trị thì trường trình duyệt nhưng tỉ lệ người dùng của nó chỉ đạt 58,37% (giảm 8,79%).
Trong 2 năm tiếp theo, lượng người sử dụng Firefox gần như không tăng mà còn có xu hướng giảm đi trong những tháng gần đây, cụ thể - cuối năm 2011, lượng người dùng Firefox chỉ còn 29,67%. Nếu như trước kia, nhiều nhà phân tích nói rằng Firefox sẽ thế chân Internet Explorer để lên ngôi vương thì nay, lời nhận định này đã chuyển sang cho Google Chrome với thị phần tăng đột biến khiến Firefox lo lắng.
Nguyên nhân
Theo các chuyên gia, mặc dù cả Google Chrome và Firefox đều cùng thuộc họ “mã nguồn mở” nhưng cách thức triển khai của chúng lại khá khác nhau. Nếu như Google Chrome hoàn toàn dựa vào các kỹ sư cực giỏi trong công ty mình – vốn được tuyển lựa thông qua các bài thi cực kỳ khắc nghiệt thì Firefox một phần nào đó vẫn dựa vào các lập trình viên từ khắp nơi trên thế giới. “Trong lĩnh vực công nghệ, nó khác hoàn toàn so với lĩnh vực cuộc sống thông thường. Nếu như với cuộc sống thường ngày, sức mạnh của số đông có thể tạo nên những giá trị lấn át tất cả thì lĩnh vực công nghệ, tổ hợp sản phẩm đến từ số đông có thể mang theo thảm họa”, chuyên gia trên PC Magazine đánh giá.
Một sản phẩm công nghệ tốt là phải có sự xuyên suốt từ đầu tới cuối và phải bí mật. Nếu như mã nguồn của nó lộ diện thì rất có thể sẽ đưa tới các thảm họa khôn lường. Gần đây nhất, máy chủ của WordPress đã bị tấn công và người ta tin rằng, 18 triệu blog cá nhân tại đây đều bị ảnh hưởng. Fireofox đã để đông đảo lập trình viên trên khắp thế giới tham gia vào việc phát triển sản phẩm, thậm chí đưa mã nguồn cho họ biết cách để chế tạo Add-on trên trình duyệt này. Add-on là một giải pháp tốt giúp Firefox chiếm được cảm tình của người sử dụng nhưng nó cũng tiềm ẩn những mối nguy lớn.
Phiên bản 4.0 của Firefox mới tung ra thời gian gần đây đã bị chê bai dữ dội vì tốc độ chậm tới mức khủng khiếp trong khi khả năng làm việc ổn định thì không bằng các phiên bản Firefox trước, mặc cho các kiểm nghiệm bằng những công cụ kiểm tra chuyên nghiệp cho thấy Firefox hoạt động rất nhanh. Firefox bối rối.
Chữa cháy
Ngay sau khi nhận được quá nhiều ý kiến phản hồi không tốt, Firefox thông báo đại kiểm tra quy mô toàn bộ trình duyệt này. Trong thông báo gửi đến cho báo chí và các diễn đàn công nghệ, Firefox chỉ đích danh khá nhiều Add-on “làm rầu nồi canh” khiến Firefox từ một cỗ máy siêu nhanh thành “đồ bỏ đi”. “Chúng tôi đã cảnh báo các nhà phát triển ứng dụng Add-on để họ sửa đổi ngay lập tức nếu không sẽ bị loại khỏi kho Add-on của Mozilla”, đại diện Firefox tuyên bố.
Tuy thế, theo các chuyên gia, trong phiên bản 3.x, những add-on này làm việc bình thường nhưng khi chuyển qua bản 4.0 thì bị lỗi kéo trì tốc độ trình duyệt xuống mức thấp. Phải chăng code của Firefox đã bị lỗi? “Không ai trả lời được câu hỏi này ngoại trừ Firefox bởi hàng triệu code trong trình duyệt kia đến từ khắp thế giới, chỉ cần vài code không hoàn thiện thì mọi việc đều có thể xảy ra. Có thể Firefox đang trong tiến trình kiểm tra code Firefox nên việc cảnh báo Add-on gây hại chỉ là một chiêu tung hỏa mù để che dấu vấn đề thực sự” – một chuyên gia nhận định. Firefox mệt mỏi.
Động thái lạ
Ngay sau sự việc trên, Firefox thông báo một quy trình “chuẩn” gồm 4 bước trước khi đưa 3 phiên bản 5.0, 6.0, 7.0 của trình duyệt này ra thị trường. Theo các nhà phân tích thì, “thực ra cách gọi 5.0, 6.0, 7.0 cũng chỉ là một cách Firefox đánh lừa dư luận. Nếu nói một cách chung xác theo quy ước chung thì nên gọi Firefox 5.0, Firefox 6.0 và thậm chí Firefox 7.0 là đơn giản là những bản Firefox 4.1, Firefox 4.2 và Firefox 4.3 mà thôi. Để có thể được xem như một thế hệ Firefox mới, nó cần có được những đặc tính mang tính cách mạng, khác hẳn thế hệ cũ”.
Ngoài ra, khác với việc luôn luôn có một ý tưởng cụ thể nào đó sẽ được báo trước khi tung ra thế hệ trình duyệt mới như cách mà Safari hay Microsoft đã thì Firefox chỉ nói được có mỗi cái tên. “Điều này chứng tỏ thậm chí Mozilla còn chưa biết chính xác Firefox của mình sẽ trông như thế nào ở các thế hệ tiếp theo chứ đừng nói đến người sử dụng. Firefox đang lẩn thẩn” – Techradar kết luận ngắn gọn.
Tú Quyên
