[Thủ thuật] Tinh chỉnh touchpad trên laptop Windows của bạn

Với sự gia tăng của laptop và cả netbook, bàn rê chuột (touchpad, trackpad) của máy dần trở thành một trong những công cụ nhập liệu chính với nhiều người. Touchpad trên máy tính Windows có thể tùy chỉnh được nhiều thứ rất hay và thú vị bằng phần mềm, tuy nhiên không phải bạn nào cũng có thời gian hoặc khả năng để có thể tinh chỉnh lại chúng. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ một vài thủ thuật và kinh nghiệm để đối phó với lỗi touchpad trên máy tính xách tay, để bàn rê chuột sẽ phục vụ tối đa và thuận tiện nhất cho chúng ta mỗi khi dùng đến laptop. Dưới đây sẽ là các hướng dẫn thiết lập cho Windows, được minh họa bằng driver của Synaptic, Elantech, hai driver hiện được các hãng sản xuất dùng phổ biến.

Cho người dùng máy tính xách tay Windows

Nâng cấp driver cho Touchpad

Việc giữ cho driver của Touchpad luôn ở phiên bản mới nhất rất quan trọng. Trong các phiên bản cập nhật, nhà sản xuất sẽ vá các lỗi tương thích, lỗi về độ nhạy, hoặc đôi khi họ cũng bổ sung thêm một vài tính năng mới cho touchpad của chúng ta. Khoảng chừng vài tháng một lần, hoặc khi nào bạn rảnh, chẳng biết lướt web nào, hãy ghé sang trang driver dành cho máy tính xách tay của bạn. Thường những trang cung cấp driver sẽ nằm trong phần Support của trang web. Hãy nhớ chọn cho đúng dòng máy tính xách tay và hệ điều hành mà mình đang dùng, nếu không nhiều lỗi phiền phức sẽ xảy ra đấy. Nếu chưa biết trang driver nằm ở đâu, bạn có thể dễ dàng tìm kiếm bằng cách hỏi "bác Google" với cú pháp: tên dòng máy của bạn + "driver". Ví dụ, mình kiếm driver cho netbook EeePC 1000HE do Asus sản xuất, mình sẽ ghi là EeePC 1000HE driver. Bạn nên truy cập vào đúng web của hãng chứ đừng vào web khác, vì chỉ những driver đăng tải trên web hãng mới đáng tin cậy và có độ ổn định cao nhất mà thôi. Nhắc lại lần nữa: hãy chọn đúng dòng máy và hệ điều hành bạn đang dùng nhé. Nếu bạn cũng đang rảnh, sẵn dịp cập nhật luôn driver cho các phần cứng khác luôn.

Tắt Touchpad

Các driver cho touchpad có một tính năng thông minh, đó là tự động vô hiệu hóa tạm thời touchpad khi đang gõ. Tuy nhiên, không phải lúc nào tính năng này cũng hoạt động hoàn hảo. Do đó, nhiều bạn sẽ chọn tắt hoàn toàn và bằng tay touchpad. Một số laptop có sẵn nút cứng để thực hiện việc này, chẳng hạn như HP, Compaq. Một số khác thì dùng phím kết hợp, ví dụ như Fn + một phí F nào đấy (ví dụ Sony VAIO thì Fn + F1, Asus thì Fn + F3, nói chung là có hình touchpad và một đường gạch chéo). Cũng có vài máy không có phím nào cả, thì bạn hãy dùng phần mềm TouchFreeze. Nó sẽ giúp bạn tắt nhanh touchpad trên máy. Một vài máy HP mới cho phép bạn tắt touchpad bằng cách chạm hai lần vào góc trên, bên trái của bàn rê.

Một phần mềm khác mang tên AutoSensitivity sẽ tự điều chỉnh độ nhạy của chuột rời được kết nối. Bạn có thể tận dụng nó để vô hiệu hóa Touchpad mỗi khi chúng ta dùng chuột ngoài bằng cách đặt độ nhảy của Touchpad về mức nhỏ nhất. Với mình, thì khi chơi game, do bàn phím khá gần touchpad nên hay bị đụng nhầm, và AutoSensitivity đã giải quyết được vấn đề này. Muốn cho phần mềm này chạy kèm khi Windows khởi động, bạn chọn vào ô "Run at Startup".

Nghịch các tính năng trong phần cấu hình của Synaptics

Nếu bạn đang dùng một chiếc máy tính xách tay hỗ trợ driver của hãng Synaptics thì chúng ta có khá nhiều thứ để tùy chỉnh đấy. Hiện laptop của Sony, HP, Dell, Asus, Acer, Toshiba (và cả những mẫu máy ra đời vài năm trước) thường dùng driver của hãng này. Để mở phần cấu hình touchpad, bạn hãy vào Start > Control Panel > Mouse. (hoặc gõ nhanh chữ Mouse để tìm kiếm cũng được). Chuyển sang thẻ Device Settings, nếu laptop của bạn dùng driver của Synaptics thì bạn sẽ thấy liệt kê tại đây, cũng như phiên bản driver. Nhấn tiếp vào nút Settings để mở trang cấu hình chi tiết.

Ở trong cửa sổ này, bạn có thể tinh chỉnh những tính năng mà thậm chí là bạn chưa bao giờ nghĩ rằng máy tính của mình có được. Mình sẽ liệt kê một số tính năng hữu ích và thường dùng để các bạn tham khảo. Có thể phiên bản driver của bạn mới hơn, hoặc cũ hơn máy mà mình dùng để viết bài này nên giao diện có thể khác đôi chút, nhưng những tính năng chính thì vẫn y nguyên.

• Tapping > Tap & Drag: bạn có thể thiết lập cho việc chỉ dùng bàn rê chuột để thực hiện thao tác kéo thả. Một số bạn sẽ cảm thấy không thích tính năng này vì nó làm chúng ta hay bị nhầm lẫn, nhất là khi tay hơi ướt một chút thì nó chạy loạn xạ cả lên.
  
  
  
• Tapping > Tap Zones: ở mục này, bạn có thể thiết lập để chạy một tính năng nào đó khi chạm vào một trong bốn góc của touchpad. Ví dụ, bạn có thể đặt lệnh chạy Word khi chạm vào góc trên bên trái của touchpad, hoặc kích hoạt Firefox khi chạm vào góc dưới bên phải. Để chơi với tính năng này, đầu tiên bạn phải chọn vào mục Tap Zones, chọn tiếp ô Enable Tap Zones. Sau đó, bạn có thể chọn tiếp hành động ở các mục Bom Left Action, Bom Right Action, Top Left Action, Top Right Action. Ngoài ra, chúng ta còn có thể thiết lập kích thước của vùng tap zones ở mục Tap Zones Size. Bạn dùng chuột để kéo và chỉnh sửa kích thước cho ưng ý và không bị chạm nhầm khi đang dùng Touchpad.
  
  
  
  
  
• Virtual Scrolling: đây là tính năng cuộn chuột ảo khi chúng ta chạm vào vùng cạnh của touchpad. Nếu bạn vô tình thấy mình không cuộn chuột được, hãy truy cập vào chỗ này để kích hoạt lại việc cuộn ngang và cuộn dọc cho laptop của mình. Bạn cũng có thể thiết lập vùng cuộn bằng cách nhấn vào phần Scrolling Region ở bảng bên tay trái. Hãy dùng chuột để di chuyển sao cho có được kích thước chạm vừa ý.
  
  
  
  
  Đối với các máy dùng Synaptics driver có hỗ trợ cảm ứng đa điểm (thường thì sẽ thuộc driver phiên bản 7.2 trở lên), bạn sẽ có thêm mục Two-finger Scrolling, Pinch Zoom và Rotating. Đây là các thao tác dùng hai ngón tay. Two-finger Scrolling sẽ cho phép bạn cuộn lên xuống bằng hai ngón tay, còn Pinch Zoom là khép hai ngón tay ra/vào để phóng to, thu nhỏ hình ảnh. Rotating là thao tác khi bạn dùng một ngón chạm vào touchpad, ngón còn lại xoay thành hình cung tròn trên bàn rê thì ảnh sẽ xoay theo. Nếu cảm thấy những tính năng này không cần thiết (hoặc bỗng nhiên nó không còn dùng được nữa), hãy ghé đến menu này để kích hoạt/hủy bỏ chúng.
  
  
  
• Sensitivity:
  
  + PalmCheck: tính năng này sẽ tự động nhận diện khi nào bạn chạm lòng bàn tay hay các bộ phận khác của bàn tay, từ đó hạn chế sự di chuyển của con trỏ chuột khi ta vô ý chạm vào bàn rê. Bạn có thể kéo sang Maximum để tăng tối đa việc hạn chế nhấn nhầm. Cũng có nhiều khi touchpad không còn nhận ra cử chỉ chạm bình thường của bạn nữa, khi đo hãy kéo con chạy về phía Minimum.
  + Touch Sensitivity: điều chỉnh thanh Touch Sensitivity để điều chỉnh độ nhạy tổng quan cho touchpad. Nếu bạn hay bị đổ mồ hôi tay giống mình, hoặc đang làm việc ở môi trường có độ ẩm cao, hãy kéo một chút về phía Heavy Touch. Ngược lại, nếu cảm thấy nó nhạy quá hoặc bạn đang ở trong một nơi khô ráo, hãy kéo nó sang Light Touch.
  
  
  
• Application Gesture: ở mục này thì sẽ tùy thuộc vào từng máy mà có các tính năng riêng, chẳng hạn như dùng hai ngón để trượt ngắn, có khi là dùng ba ngón để trượt lên hoặc trượt ngắn (flick)... Ví dụ như bạn có thể dùng 2 ngón tay để flick khi duyệt web để duyệt qua phần nội dung một cách nhanh chóng hơn. Nếu thích dùng các tính năng này, bạn có thể chọn vào ô Enable. Còn nếu cảm thấy không cần thiết thì có thể tắt nó đi.

Đối với máy dùng driver Elantech

Driver của Elantech (còn gọi là Elan Driver) có thể thấy được trên một số mẫu máy của Dell (nhất là netbook), các máy Asus, Asus Zenbook, Acer, một vài máy Compaq thế hệ cũ... Cách kích hoạt phần tinh chỉnh của Elantech cũng giống như driver của Synaptics, đó là vào Control Panel > Mouse > Device Settings. Các mục chính sẽ được liệt kê ở bảng bên tay trái. Hình ảnh minh họa của mình được chụp lại khi dùng Driver Elan phiên bản cũ, còn các máy mới thì giao diện khác một chút, nhưng tính năng thì tương tự. Chỉ khác là nó phân theo số ngón tay dùng để thực hiện một thao tác nào đó.

Giao diện của driver Elantech mới

• Copyright: chỉ là lời giới thiệu về touchpad, bỏ qua thằng này đi.
• Bun: thiết lập chức năng cho các nút cứng của trackpad. Mình nghĩ phần này cũng không có gì phải tùy chỉnh nhiều, trừ khi bạn thuận tay trái và bạn muốn chỉnh lại hai nút chuột trái, phải cho thuận tiện hơn với thói quen của mình.
  
  
  
• Tapping: Ở đây, mình sẽ minh hoa bằng một driver Elantech có multitouch. Mặc định khi chúng ta dùng một ngón tay để chạm vào touchpad thì đó là thao tác chuột trái. Nhưng đối với hai ngón và ba ngón, bạn có thể đặt các tính năng như hiện menu chuột phải (Pop-up Menu), thao tác Back/Forward trong trình duyệt, phóng to cửa sổ, thu nhỏ cửa sổ, thay cho thao tác nhấn nút giữa của chuột,... Chọn xong rồi bạn nhấn Yes và Apply nhé.
  
  
  
• Scrolling: tinh chỉnh những thứ liên quan đến việc cuộn chuột ở đây. Bạn có thể chọn hoặc bỏ đi việc cuộn lên xuống hoặc qua lại.
  
  
  
• Zooming: cho phép phóng to, thu nhỏ hình ảnh, web bằng cách khép hoặc mở hai ngón tay. Ngoài ra, bạn có thể chọn các hành động khác cho hai thao tác này tùy ý thích.
• Rotation: Xoay ảnh, cũng bằng cách đặt cố định một ngón tay, ngón còn lại xoay hình cung tròn. Thiết lập Clockwise là theo chiều kim đồng hồ, còn Counterclockwise là ngược chiều kim đồng hồ. Bạn nên đặt độ nhạy (Sensitivity) ở mức High để dễ điều khiển hơn.
  
  
  
• Drag and Drop: cho phép dùng thao tác kéo thả ngay trên touchpad mà không cần dùng thêm phím cứng hỗ trợ.
  
  
  
• Swipe Pages: bật hoặc tắt tính năng dùng ba ngón tay để trượt lên, xuống, giả lập cho hai phím Page Up, Page Down.

Kinh nghiệm: Đừng để touchpad bị ẩm

Touchpad rất dễ bị ẩm, từ đó dẫn đến việc hư một trong những công cụ nhập liệu cơ bản nhất của máy tính xách tay. Nguyên nhân của việc này đó là một số nhà sản xuất thiết kế touchpad không kín hoàn toàn với thân máy. Vẫn còn đó một vài khe hở nhỏ, khi nước nhiễu xuống, nó có thể chảy vào bên trong và gây hỏng hóc cho thiết bị của chúng ta. Ngoài ra, khi lau chùi máy, không xịt thẳng dung dịch chùi vào máy, nhất là vào touchpad. Mình đã từng thấy nhiều người làm thế này, và sau một thời gian ngắn họ phải mang bảo hành hoặc thay touchpad mới. Bản thân chiếc laptop của mình cũng đã bị như vậy. Khi tay dính nước, bạn cũng nên lau khô rồi hãy đụng đến touchpad.

Thực hiện nhiều thao tác với phần mềm Scrybe

Phần mềm Scrybe là một ứng dụng cài thêm do Synaptics phát triển, và nó chỉ chạy được trên các máy tính xách tay dùng touchpad của hãng. Scrybe có rất nhiều tính năng hay, chẳng hạn như vẽ đường nét để thực hiện một thao tác nào đó, kích hoạt cảm ứng đa điểm hai ngón, ba ngón,... cho các máy Windows. Trước hết, bạn hãy tải về Srybe, nhớ chọn đúng hệ điều hành mà máy tính đang dùng. Trước khi cài đặt và chạy Srybe, tắt hết các phần mềm tinh chỉnh chuột khác để phần mềm không bị xung đột với nhau. Bạn cũng nên cập nhật driver Touchpad của mình lên phiên bản mới nhất.

Sau khi cài đặt xong, bạn sẽ thấy biểu tượng mũi tên màu đỏ xuất hiện bên dưới thanh đồng hồ. Từ bây giờ, bạn đã có thể cuộn chuột bằng hai ngón tay rồi. Để tinh chỉnh tốc độ cuộn, bạn vào Control Panel > Mouse (hoặc Mouse Settings), chuyển sang thẻ Wheel rồi chỉnh lại số dòng cuộn một lần ở mục "The following number of line at a time".

Tuy nhiên, cuộn hai ngón thì rất bình thường, không có gì lạ so với công nghệ ngày nay. Srybe sẽ cho phép bạn mở nhanh một ứng dụng, hoặc đi đến một trang web nào đó thông qua thao tác chạm ba ngón tay cùng lúc vào bàn phím, sau đó vẽ một đường nào đó trên touchpad. Srybe tích hợp sẵn một số đường nét để bạn chọn cho nhanh, nhưng nếu thích thì bạn vẫn có thể tạo cho riêng mình một đường vẽ mới.

Bây giờ, nhấp phải chuột vào biểu tượng Srybe ở thanh đồng hồ và chọn Scrybe Control Panel. Ở đây bạn sẽ thấy một danh sách các đường vẽ ứng với một chức năng nào đó. Cứ theo như thế mà làm, bảo đảm bạn sẽ có trải nghiệm mới lạ và thú vị với chiếc máy tính xách tay của mình.

Còn muốn thêm vào một đường vẽ mới, bạn nhấn vào nút dấu + nằm ở góc dưới bên trái cửa sổ ứng dụng. Một cửa sổ nhỏ sẽ xuất hiện với hai tùy chọn là “Visit Website” (để chạy trang web) hoặc “Launch Application“ (để chạy ứng dụng). Chọn thao tác mà bạn muốn làm. Nếu như bạn chọn trang web, bạn sẽ phải điền địa chỉ web vào hộp thoại bên dưới, còn nếu chọn khởi động ứng dụng, một nút nhỏ sẽ hiện ra, bạn dùng nó để duyệt đến tập tin .EXE của ứng dụng mà bạn định khởi chạy thông qua đường vẽ.

Sau đó, nhấn vào mũi tên nhỏ ở kế cái hộp màu xanh và chọn một đường vẽ mà bạn muốn. Chọn rồi thì nhấn OK. Bây giờ, bạn hãy thử gõ ba ngón tay, sau đó vẽ một số đường nét và trải nghiệm thử xem.