Đó là câu hỏi lớn của hàng triệu người dùng di động hiện nay khi mà tình trạng để quên, thất lạc, mất cắp điện thoại di động diễn ra thường xuyên hơn. Trong đó, với nhiều người, mất điện thoại ngoài giá trị vật chất thì những dữ liệu quan trọng mới là điều khiến họ lo lắng. Vì vậy, thường khi mất điện thoại, ai ai cũng mong muốn tìm lại được hay ít nhất là mã hóa dữ liệu quan trọng để người khác không thể lấy được những thông tin đó.
Chống mất cắp bằng phần mềm
Trên thị trường hầu như không thiếu các chương trình phần mềm, ứng dụng có khả năng chống trộm, mã hóa dữ liệu khi điện thoại bị thất lạc. Thậm chí là ứng dụng có chức năng giúp người dùng tìm lại được điện thoại bị mất. Ngay từ năm 2009, đã có ứng dụng MSH Solo, XpressAlarm cho Nokia 5800 và N97 với chức năng bảo vệ điện thoại từ các hành vi trộm cắp. Ứng dụng sẽ phát huy tác dụng nếu điện thoại của bạn bị rút ra khỏi túi, còi báo động sẽ kích hoạt. Trong thời gian này, người dùng còn có thể tìm thấy một số ứng dụng chống trộm điện thoại khác như nAlertMe, LostPhone cũng bằng cách còi hú báo động khi điện thoại rời khỏi túi hoặc người khác sờ vào.
Sang đến 2010, khi smartphone phát triển rầm rộ thì ứng dụng chống trộm, mã hóa dữ liệu, tìm lại điện thoại đã mất càng có cơ hội bùng nổ. Đơn cử như dịch vụ Mobile Me (dịch vụ trực tuyến của Apple) cho phép tìm lại các thiết bị iOS bị thất lạc. Bên cạnh đó là hàng loạt ứng dụng, dịch vụ khác có khả năng truy tìm điện thoại như: HTCSense.com (HTC), Blackberry Protect (Blackberry), ứng dụng Find My Phone, SeekDroid, Where is my Android, Mobile Defense, Berry Locator… Nét độc đáo, cao cấp của các ứng dụng này là phép người dùng có thể xác định vị trí máy bị đánh mất nhờ vào tính năng GPS kết hợp với Google Maps. Cũng như khả năng xoá hết dữ liệu quan trọng, phát hiện sim mới cho vào điện thoại bị mất. Nhờ đó, người dùng có cơ hội lớn để lấy lại điện thoại đã mất cắp chứ không dừng lại ở khả năng chống trộm.
Ý kiến của chuyên gia
Được người dùng đặc biệt quan tâm trong thời gian gần đây là sự xuất hiện ứng dụng chống trộm, mã hóa dữ liệu và truy tìm điện thoại thất lạc của một số hãng bảo mật lớn như Kaspersky và Norton. Trong đó, Norton Mobile Security Lite là ứng dụng bảo mật dành cho điện thoại thông minh chạy hệ điều hành Android có một số tính năng chống trộm kết hợp với khả năng ngăn chặn malware, đảm bảo sự an toàn cho người dùng nếu điện thoại bị thất lạc, mất cắp, hoặc bị malware tấn công. Phần mềm sẽ khóa từ xa thiết bị đã bị thất lạc/mất cắp của người dùng thông qua SMS, ngăn chặn kẻ lạ đọc được thông tin cá nhân hoặc sử dụng khiến chủ nhân tốn cước phí điện thoại.
Với Kaspersky thì ứng dụng Mobile Security 9 (dùng cho Android và Blackberry) còn có khả năng giúp người dùng tìm lại được điện thoại bị thất lạc, mất cắp nhờ ứng dụng có chức năng Anti Thief với rất nhiều tiện ích. Xung quanh vấn đề chống trộm, bảo mật, mã hóa dữ liệu và cơ hội tìm lại điện thoại đã mất, Xã hội Thông tin (XHTT) đã có cuộc trò chuyện ngắn với ông Jason Siew - Chuyên gia kĩ thuật của Kaspersky Lab - phòng Phát Triển sản phẩm để người dùng hiểu hơn về các ứng dụng này cũng như cách sử dụng để bảo vệ điện thoại một cách hiệu quả nhất.
XHTT: Thưa ông, ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về tính năng Anti Thief trên Mobile Security 9 để người dùng hiểu rõ hơn không? Nếu kẻ gian thay sim khác vào điện thoại thì người dùng có tìm lại điện thoại được không?
Jason Siew: Việc đầu tiên mà kẻ đánh cắp điện thoại thường thực hiện là tháo SIM cũ ra khỏi máy điện thoại. Nếu một SIM khác được thay vào máy, chức năng SIM Watch lập tức khóa thiết bị và gửi một tin nhắn kèm theo số của SIM mới đến người bị mất cắp. Khi biết được số điện thoại mới, người chủ thật sự của thiết bị có thể kích hoạt các tính năng Block, Wipe và GPS Find.
Block là tính năng khóa điện thoại từ xa khi điện thoại bị mất hay đánh cắp. Người dùng có thể khóa điện thoại của mình từ xa khi điện thoại bị mất hoặc bị đánh cắp. Người dùng phải gửi một tin nhắn SMS theo mẫu có sẵn đến điện thoại của mình, từ đó dữ liệu trong máy không thể bị tiếp cận bởi người khác. Khi thiết bị bị khóa – nội dung tin nhắn được soạn bởi chủ nhân của thiết bị sẽ xuất hiện trên màn hình. Ví dụ như yêu cầu trả lại máy cho họ.
Data Wipe là tính năng xóa các dữ liệu cá nhân từ xa khi điện thoại bị mất hay đánh cắp. Người dùng có thể xóa các dữ liệu cá nhân của mình trên điện thoại từ xa khi điện thoại bị mất hay đánh cắp. Người dùng phải gửi một tin nhắn SMS theo mẫu có sẵn đến điện thoại của mình và nhanh chóng chọn tập tin trên thiết bị cần được xóa.
GPS Find là tính năng định vị vị trí thiết bị từ xa. Người dùng có thể xác định vị trí chiếc điện thoại bị mất cắp của mình. Người dùng phải gửi một tin nhắn SMS với mật khẩu đến thiết bị bị mất, họ sẽ nhận được 1 liên kết đến Google Maps (ngay khi kết nối GPS được thiết lập) xác định chính xác vị trí của thiết bị đang hiện hữu. Khi vị trí của điện thoại được xác định, người dùng có thể biết được điện thoại của mình bị mất hay đánh cắp, để từ đó có những phản ứng thích hợp.
XHTT: Bảo mật thông tin cá nhân, phục hồi dữ liệu quan trọng với nhiều người còn quan trọng hơn là lấy lại điện thoại. Mobile Security 9 giúp người dùng bảo mật, mã hóa thông tin quan trọng bằng cách nào? Trường hợp người dùng muốn xóa hẳn thông tin đó thì thao tác có đơn giản không và làm sao họ biết chắc rằng dữ liệu đã được xóa sạch?
Jason Siew: Người dùng hoàn toàn có thể xóa hẳn những thông tin trên thiết bị bị mất cắp bằng cách sử dụng SIM Watch và Data Wipe. Với SIM Watch, người dùng sẽ biết được số điện thoại mới của thiết bị. Sau đó, họ sẽ sử dụng Data Wipe để xóa các dữ liệu cá nhân từ xa. Khi tin nhắn được gửi đến điện thoại bị mất cắp thành công, một thông báo cho biết điện thoại bị mất cắp đã được khóa sẽ gửi trả về máy mà người dùng sử dụng để gửi tin nhắn đến thiết bị bị mất.
XHTT: Trường hợp không may mắn lấy lại điện thoại đã mất, ứng dụng có cho phép người dùng khôi phục lại dữ liệu cũ trên điện thoại mới hay không?
Jason Siew: Kaspersky Mobile Security bảo vệ sự riêng tư của người dùng di động cũng như bảo vệ họ chống lại virus. Khôi phục dữ liệu hiện chưa có trên KMS 9.0 nhưng với sự phát triển công nghệ của điện thoại thông minh, tất cả dữ liệu của người dùng có thể dễ dàng được khôi phục từ Internet thông qua việc liên hệ với Google hay iCloud của Apple.
XHTT: Khi kẻ gian ăn cắp điện thoại chúng sẽ nhận thấy biểu tượng Kas trên giao diện, ông có nghĩ là làm như vậy sẽ khiến cho kẻ gian cảnh giác, thực hiện các thao tác như xóa ứng dụng Kas, cài lại firmware... để vô hiệu hóa tính năng này? Tại sao Kas không ẩn ứng dụng để kẻ gian không biết.
Jason Siew: Tùy theo ý thích của mình mà người dùng có thể tùy chỉnh để biểu tượng Kaspersky hiển thị trên màn hình chủ hoặc ẩn đi.
XHTT: Nhân đây, trong các phiên bản tới, Kaspersky sẽ có những cải tiến đáng kể nào để người dùng yên tâm cài đặt ứng dụng cho việc bảo vệ điện thoại của mình?
Jason Siew: Nhằm đáp ứng sự phát triển nhanh chóng của các thiết bị di động, chúng tôi sẽ cố gắng gia tăng khả năng hỗ trợ nhiều hơn đối với các thiết bị di động mới trên thị trường, không chỉ dừng lại ở smartphone. Vừa qua, Kaspersky Lab đã công bố bản beta của hai ứng dụng di động mới được thiết kế để ngăn chặn trẻ em truy cập các trang web có nội dung không lành mạnh thông qua việc kiểm soát các ứng dụng được chạy trên smart phone và máy tính bảng. Sản phẩm Kaspersky Parental Control mới có thể sử dụng cho smart phone và máy tính bảng dùng hệ điều hành Android. Bên cạnh đó, đây cũng là sản phẩm đầu tiên của hãng dành cho thiết bị di động được sử dụng để bảo vệ các thiết bị dùng hệ điều hành iOS, chẳng hạn như iPhone và iPad.
