Android, iOS, BlackBerry tranh tài bảo mật

Bảo mật tốt thì thiếu tự do, "vọc" thoải mái thì kém an toàn. Đâu là nền tảng di động phù hợp nhất với bạn?

Viện nghiên cứu Neohapsis Labs (Chicago) đã nghiên cứu các vấn đề về bảo mật nói chung và đưa ra đánh giá về những nền tảng phổ biến nhất hiện nay là iOS, Android, Blackberry và một vài nền tảng đang rất có tiềm năng khác như Windows Phone, Meego, WebOS, Bada.

Android

HĐH Android của Google hiện tại là nền tảng di động phổ biến nhất trên máy tính bảng và smartphone với lượng lớn các phiên bản tùy chỉnh do các hãng sản xuất cung cấp. Tương tác “nuột” với rất nhiều dịch vụ của Google, Android đang nhanh chóng phát triển với phiên bản mới nhất là Ice Cream Sandwich, hỗ trợ nhiều tính năng mới.

Tuy nhiên, bảo mật lại là một vấn đề mà Android sẽ phải đi một chặng đường dài để có thể kiểm soát được. Sự chậm trễ trong việc đưa ra các bản vá lỗi bảo mật này luôn gây ra nhiều rắc rối bởi mỗi nhà mạng, mỗi hãng sản xuất, mỗi mẫu sản phẩm lại đòi hỏi một bản vá khác nhau. Kết quả là, rất nhiều thiết bị buộc phải sử dụng phiên bản cũ và không an toàn của HĐH này.

Các ứng dụng được tải về từ Android Market đa phần là ứng dụng miễn phí. Chúng thường được các nhà phát triển đưa lên và chia sẻ rộng rãi mà không được kiểm định trước. Vô hình trung điều này đã mở cửa cho các ứng dụng “rác” có thể tồn tại trong thời gian dài, rất lâu trước khi Google phát hiện ra và gỡ bỏ.

Trong khi đó, các kho ứng dụng Amazon Appstore lại hứa hẹn sẽ đem đến khả năng chặn ứng dụng rác tốt hơn, mặc dù người dùng vẫn phàn nàn nhiều rằng kho ứng dụng này được cập nhật quá chậm chạp.

Do áp dụng mô hình ứng dụng linh hoạt, các ứng dụng của Android có thể làm được nhiều điều mà ứng dụng trên các nền tảng khác không thể thực hiện được. Khi cài đặt, người dùng được thông báo những gì ứng dụng được quyền thực hiện, và có thể chọn cài hay không. Một khi đã cài, các ứng dụng hãng thứ 3 (nếu được cho phép khi cài đặt) có thể đọc và nhận tin nhắn, gọi điện và nhận cuộc gọi, truy cập Internet hay bật/tắt micro, camera.

Chính sự linh hoạt của Android khiến cho nền tảng này trở thành sự lựa chọn của rất nhiều người dùng khác nhau. Tuy nhiên, Android đòi hỏi người dùng phải có những kiến thức nhất định để tự bảo mật cho thiết bị của họ tốt hơn. Rõ ràng là, nếu bạn đòi hỏi an toàn, thì Android không phải dành cho những người ngoại đạo.

BlackBerry

Android đang chiếm phần lớn thị phần người dùng, nhưng BlackBerry mới là điểm sáng quý giá đối với giới doanh nhân. Với những người dùng trung thành, các thiết bị BlackBerry của RIM vẫn phát huy được những giá trị của họ. Đây là lí do mà thậm chí cả Tổng thống Mỹ Obama cũng khó có thể rời mắt khỏi RIM.

Tính bảo mật và khả năng kiểm soát là những lợi thế lớn nhất của BlackBerry. Các thiết bị của RIM cho phép mã hóa hoàn toàn dữ liệu, kiểm soát chặt những gì được thao tác trên thiết bị, hạn chế các ứng dụng cá nhân… Song song với đó, kho ứng dụng BlackBerry App World luôn được kiểm soát chặt chẽ trước khi tải lên.

Tuy nhiên, điểm yếu của điều này là tất cả sự kiểm soát trên đều có giá của nó và việc quản trị bảo mật có thể là vô cùng tốn kém với những người dùng thông thường. Và chính điều này khiến cho BlackBerry là thiết bị phù hợp với người dùng doanh nghiệp và trở nên quá phức tạp đối với những người dùng thông thường. Gần đây, BlackBerry cũng nói về việc sẽ cho ra nền tảng BlackBerry 10 theo hướng thân thiện hơn với người dùng bình dân. Nhưng hiện tại điều này vẫn nằm ở tương lai mà thôi.

iOS (iPhone/iPad/iPod Touch)

Đứng ở vị trí thứ 2 về thị phần của các thiết bị di động, nhưng dường như iOS lại có nhiều sản phẩm được người dùng "sùng bái" và chạy theo nhiều nhất, mà đôi khi họ không cần quan tâm đến việc nền tảng này thực sự có thể làm được gì.

Trên thực tế, iOS là nền tảng được kiểm soát chặt chẽ hơn Android với các tính năng được thiết kế để mang đến các trải nghiệm nhất quán, linh hoạt và có thể kiểm soát được. Cộng với những thiết kế độc đáo của Apple, iOS tạo nên một sự thỏa mãn lớn cho người dùng trong phạm vi những gì Apple thiết kế sẵn cho người dùng. Nhưng khi cần vượt ra ngoài khuôn khổ đó, nó không phù hợp. Do sự kiểm soát chặt chẽ của Apple, người dùng không thể vá các lỗ hổng cho đến khi Apple tung ra bản cập nhật mới mà đôi khi phải mất nhiều tháng, và trong nhiều trường hợp, các thiết bị cũ không tương thích với bản cập nhật và không bao giờ được vá lỗi.

Apple có khả năng kiểm soát tốt các ứng dụng trên App Store. Rất nhiều ứng dụng bị từ chối cho phép cài đặt mà không rõ lí do (trường hợp phổ biến nhất là ứng dụng Google Voice vào năm 2009). Tuy nhiên, dù sự tương thích thiết bị và nền tảng của Apple rất chặt, nhưng người dùng vẫn có thể tự gỡ bỏ khóa bảo mật phần mềmtrên các thiết bị của Apple (jailbreak). Jailbreak cho phép người dùng có thể thêm vào các tính năng mới cho thiết bị, vá những lỗi mà Apple chưa xử lí, hay cài đặt các ứng dụng không được hỗ trợ ở nền tảng cũ. Nhưng jailbreak cũng làm hạn chế khả năng bảo mật của thiết bị iOS.

Như vậy, iOS sẽ là lựa chọn an toàn giữa Android và BlackBerry; dù tất nhiên sẽ buộc phải hi sinh sự linh hoạt của Android mà những người dùng nhiều kinh nghiệm hơn sẽ không mong muốn.

Windows Phone 7 và các HĐH khác

Ngoài ra, còn rất nhiều các nền tảng tiềm năng khác làm phong phú hơn cho các nền tảng di động. Đáng chú ý nhất là Windows Phone 7 của Microsoft, Meego của Linux Foundation, và Samsung Bada. Symbian (Nokia) và WebOS (HP) có thể sẽ tái xuất và phát triển trong tương lai, nhưng có thể thấy rõ là tại thời điểm này, cả 2 đã hoàn toàn không còn tiếng nói. Windows Phone 7 với sự liên kết của Microsoft và Nokia hứa hẹn sẽ mang đến một một điều khác biệt. Tuy nhiên, nền tảng này có làm được gì hay không, chắc chắn người dùng sẽ còn phải chờ một thời gian nữa.

Kết luận chung

Vậy nền tảng di động nào xứng đáng được lựa chọn để có thể an tâm về vấn đề bảo mật?

Câu trả lời là:

• Đối với nhóm người dùng thông thường: iOS (iPhone/iPad/iPod touch)
• Đối với dân công nghệ: iOS/Android
• Đối với nhóm doanh nhân: Blackberry/iOS

Bảng đánh giá về mức độ bảo mật của các nền tảng di động phổ biến nhất